Biz ýakynlaşmagy ugur edinýäris

BOTAŞ bilen “Türkmengaz”-nyň arasynda 2025-nji ýylyň 1-nji martyndan başlap, Türkiýä türkmen gazyny iberip başlamak baradaky ylalaşyk, taraplaryň 1990-njy ýyllarda başlanan gepleşiklerden soň gazanan taryhy üstünligidir. “Anadolu” agentliginiň habarçysynyň sowallaryna jogap berip, Türkiýäniň energetika we tebigy baýlyklar ministri Alparslan Baýraktar, häzirki wagtda türkmen gazynyň Türkiýä Eýranyň üsti bilen iberilýändigini aýtdy. Ministr bu ylalaşygyň gaz çeşmelerini diwersifikasiýa etmekdäki ähmiýetini belläp, tebigy gazyň Türkiýä 14 dürli nokatdan gelýändigini düşündirdi.

Ykdysady taýdan bäsdeşlige ukyply nyrhy bilen Türkiýä berilýän türkmen gazy bir ýylyň dowamynda 1,5 million hojalygy gaz bilen üpjün etmäge mümkinçilik berer diýip, Baýraktar sözüniň üstüni ýetirdi. 2025-nji ýylyň ahyryna çenli Türkiýä 1,3 milliard kub metr gaz geler, ýöne taraplar bu mukdary artdyrmak we Ylalaşygy 5 ýyl uzaltmagy meýilleşdirýärler. Şol bir wagtyň özünde ministriň pikirine görä, “orta we uzak möhletde Hazar deňziniň üsti bilen turbageçiriji arkaly türkmen gazyny Türkiýä we Ýewropa eltmek tehniki hem-de söwda nukdaýnazaryndan has ideal we dogry usul bolar”.

Türkiýäniň Energetika strategiýalary syýasaty we ylmy-barlag merkeziniň (TESPAM) başlygy Oguzhan Akýener “Anadolu” agentligi bilen söhbetdeşliginde, türk dünýäsinde barha artýan energetika integrasiýasy we hyzmatdaşlygy hem-de Türkiýäniň tebigy gazyň söwda merkezine öwrülmek maksady türkmen gazyny ýene bir gezek üns merkezinde goýýar. Az mukdarda iberilmegine garamazdan, bilermen gazyň iberilip başlamagy iki tarap üçinem strategiki nukdaýnazardan möhüm ädim hasaplaýar. Türkmenistan üçin bu tebigy gaz eksportyny ösdürmekde we satuw bazarlaryny diwersifikasiýa etmekde täze ädimdir. Akýeneriň pikiriçe, geljekde maýa goýumlary üçin amatly şertleriň döredilmegi we eksport üçin geçelgeleriň döredilmegi bilen Türkmenistan 2050-nji ýyla çenli gaz eksportynyň mukdaryny 65 milliard kub metre çenli artdyryp biler.

Türkiýe barada aýdylanda bolsa, soňky 20 ýyldan gowrak wagtyň içinde ilkinji gezek umumy serhedi bolmadyk ýurtdan turbageçiriji arkaly gaz alar. Türkmen gaz getirilmegi, Ýewropa gaz iberip, Türkiýäniň energiýa howpsuzlygyny we onuň gaz merkezi hökmündäki ornuny berkitmäge, gaz importçysyndan eksportçysyna öwrülmäge ýardam eder. Türkiýäniň Bolgariýa we Gresiýa eksport ugurlary eýýäm bar.

2-nji martda neşir edilen, Türkiýäniň energiýa we tebigy baýlyklar ministri Alparslan Baýraktaryň “Anadolu” agentliginiň habarçysynyň sowallaryna beren jogaplarynda, ýurt Nahçywana tebigy gazy eksport edip başlar diýip ýakyn günlerde olara ýene biriniň goşuljakdygy aýdylar. Igdyr-Nahçywan turbageçirijisiniň gurluşygynyň tamamlanandygyny belläp ministr: “Açylyş dabarasy Türkiýäniň Prezidenti Rejep Taýyp Ärdogan we Azerbaýjanyň Prezidenti Ilham Aliýewiň gatnaşmagynda geçiriler. Geljek hepdeden başlap, Nahçywanyň gaz zerurlygyny Türkiýäniň üsti bilen kanaglandyrar”.

ORIENT

Foto: insights.geojit.com