Merkezi Aziýada Mýunhen howpsuzlyk konferensiýasynyň öz meňzeşi bolar
12.04.2023 | 00:53 |2023-nji ýylyň 13-14-nji iýulynda Howpsuzlyk we hyzmatdaşlyk boýunça ilkinji Merkezi Aziýa forumynyň geçirilmegi meýilleşdirilýär. Gazagystanyň Strategiki gözlegler instituty (KISI) we Gazagystanyň Daşary işler ministrligi guramaçylary bolup çykyş etdiler.
Forumyň mowzugy üýtgeýän dünýäde: geljek üçin gün tertibi Aziýa bolar. Bu çärä 20-den gowrak ýurduň tanymal intellektuallary we syýasatçylary gatnaşar. KISI-iň müdiri Ýerkin Tukumow Astana times-e beren interwýusynda bu barada aýtdy.
– Görşümiz ýaly dünýäde çylşyrymly geosyýasy üýtgeşmeler bolup geçýär. Ösýän globallaşma şertlerinde sebitleşmegiň täze formatlary paralel güýçlendirilýär. Bu, howpsuzlyk arhitekturasyny goşmak bilen halkara gatnaşyklary üçin täze düzgünleri we mehanizmleri döretmekde bäsdeşlik döredýär. Bu nukdaýnazardan Aziýa syýasy we geo-ykdysady işleriň esasy merkezine öwrülýär,- diýip Tukumow belledi.
Howpsuzlyk we ösüş boýunça Merkezi Aziýa forumy, belli akyldarlar bilen syýasatçylaryň arasynda Aziýada howpsuzlyk we hyzmatdaşlyk pudagyndaky iň möhüm mowzuklary ara alyp maslahatlaşmakda gepleşikler we özara gatnaşyklar üçin düýpgöter täze görnüşe öwrüler, - diýip KISI-iň ýolbaşçysy aýtdy.
Onuň pikrine görä, netijede bu forum Mýunhen howpsuzlyk konferensiýasy, IISS-Shangri La Dialogue, Raisina Dialogue, Moskwanyň howpsuzlyk konferensiýasy ýaly iň abraýly ýyllyk çärelere möhüm goşmaça bolar.
–Analitika isleg ýylsaýyn artýar. Häzirki wagtda diňe bir ýurtlar däl, hatda CNN we Al Jazeera ýaly halkara habar agentlikleri hem öz pikir merkezlerini döredýärler,- diýip Ýerkin Tukumow belledi.
Şu ýyl Gazagystanyň Strategiki gözlegler instituty 30 ýyllygyny belleýär. KISI-iň başlygy netijeleri jemledi we geljekdäki meýilnamalary barada şeýle diýdi:
«KISI ýurduň içinde, has uly Merkezi Aziýada we GDA ýurtlarynda giňden tanaldy. Biz dünýä reýtinginde, şonuň üçin tejribeli işgärlerimiz, ýokary hilli gözlegler we derňewlerimiz bilen bu statusy saklamak möhümdir. Bu bize has uly maksatlary goýmaga mümkinçilik berer.
Uzak wagt bäri Gazagystanyň daşary syýasatda gözleg işlerinde has köp iş etmelidigini aýdýaryn. Goňşy döwletlerimiz: Hytaý, Russiýa, Merkezi Aziýa ýurtlary barada gözleg işlerini ösdürmeli. Amerikanyň Birleşen Ştatlaryny, Ýewropa ýurtlaryny we Yslam dünýäsini seljermeli.
Ýene bir möhüm ugur, halkara hyzmatdaşlar bilen hyzmatdaşlyk etmek, olaryň pikirlerine we çemeleşmelerine düşünmek, usulyýeti öwrenmek, duýgur meseleleri, şol sanda jedelli mowzuklary aç-açan ara alyp maslahatlaşmak üçin halkara konferensiýalary we seminarlary geçirmekdir. Mysal üçin, näme üçin henizem ýakyn ýurt bolsak-da, Merkezi Aziýa ýurtlarynyň arasynda wiza we serhet meselesinde kynçylyk çekýäris?».
Tukumow bu meselede 20-nji ýanwarda Türkmenistan, Gyrgyzystan, Özbegistan we Täjigistan hünärmenleriniň gatnaşmagynda geçirilen «Merkezi Aziýa 2030: Geljege nazar» atly konferensiýasyny ýatlady. Bilermenler duşuşygynda hyzmatdaşlygyň ugurlary we sebitiň geljegi we has ýakyn utgaşdyrmagyň ýollary ara alnyp maslahatlaşyldy.
Türkmen hünärmenleriniň bu konferensiýa gatnaşmagy barada ORIENT aşakdaky materiallarda ýazypdy:
Türkmen hünärmenleri Astanadaky «Merkezi Aziýa 2030» duşuşygyna gatnaşýar
Täze geoykdysadyýetiň kartasynda Merkezi Aziýa: Bellikler we hekaýalar
ORIENT news