Biz ýakynlaşmagy ugur edinýäris

Penza döwlet uniwersitetiniň (PDU) hünärmenleri adam saglygyny toplumlaýyn bahalandyrmak üçin özboluşly ulgam döretdiler. Bu innowasion işläp taýýarlama ilkinji gezek diňe bir adaty lukmançylyk görkezijilerini däl, eýsem sebitleriň ekologik täsirlerini hem-de näsagyň psihiki-duýgy ýagdaýyny hem göz öňünde tutýar. Taslamanyň awtorlarynyň bellemegine görä, şeýle çemeleşme keselleriň öňüni netijeli almakda we ilatyň durmuş hilini ep-esli ýokarlandyrmakda uly ähmiýete eýe bolar.

PDU-nyň ulgamy saglygyň bahalandyrylmagyna giňişleýin ekologik düzümini goşýar. Munuň çäginde fiziki faktorlaryň (meselem, ses, elektromagnit şöhlelenme), biologiki faktorlaryň (toprakda we suwda zyýanly bakteriýalaryň we mikroorganizmleriň bolmagy), şeýle-de himiki faktorlaryň (suwda, howada we toprakda goşundylaryň derejesi) yzygiderli gözegçiligi girýär. Ulgam barlagdan geçýän adamyň psihiki-duýgy ýagdaýyna aýratyn üns berýär – stres derejesi hem awtomatiki hasaba alynýar.

«Ulgam Saglyk+» maksatnamasy bilen iş şu tertipde amala aşyrylýar: lukman näsag barada başlangyç maglumatlary (sebiti, şäheri, şahsy ätiýaçlyk belgisi (SNILS), jynsy we ýaşy) girizýär. Soňra öňünden doldurylan soragnamalar we testleriň maglumatlary, şol sanda hroniki keseller (özüniň we maşgala agzalarynyň), fiziki işjeňligi, ukynyň dowamlylygy, zyýanly endikler we stres derejesi boýunça görkezijiler awtomatiki usulda ulgama geçirilýär. Ekologik maglumatlar döwlet ekologik gulluklarynyň resmi sahypalaryndan awtomatiki ýüklenýär, şeýle hem sebitdäki ýaşaýyş derejesi barada maglumatlar (girdeji, iş bilen üpjünçilik, demografiýa) ulgama geçirilýär. Netijede, lukmanyň ekranynda näsagyň saglyk ýagdaýyny görkezýän reňkli grafik peýda bolýar.

Bu işläp taýýarlama takyk diagnoz goýmak üçin gymmatly gurallaryň biri bolup durýar. Ulgam lukmanlara saglyga täsir edýän köpsanly faktorlary göz öňünde tutmaga mümkinçilik berýär, netijede baha bermek iň ýokary derejede şahsylaşdyrylan we giňişleýin bolýar. Maksatnama eýýäm döwlet bellige alyş şahadatnamasyny aldy, bu bolsa onuň resmi taýdan ykrar edilendigini we durmuşa ornaşdyrmaga taýýardygyny tassyklaýar.

ORIENT

Foto: Freepik