Biz ýakynlaşmagy ugur edinýäris

BMG-niň Daşky gurşaw boýunça maksatnamasynyň (UNEP) ýerine ýetiriji direktory Inger Andersen 18-nji fewralda agentligiň ýyllyk hasabatynyň tanyşdyrylyş dabarasynda bu barada aýtdy. UNEP-iň ýolbaşçysy howanyň üýtgemegi, biodürlüligiň ýitmegi we hapalanma bilen baglanyşykly üç sany ählumumy çökgünlige garşy gyssagly çäre görmäge çagyrdy. Ol ähli ugurlar boýunça ösüşiň haýal we deňsiz-duýgysyz bolup galýandygyny duýdurdy.

Daşky gurşawy goramak ugrunda hyzmatdaşlygy kynlaşdyrýan geosyýasy dartgynlyklaryň dowam etmegine garamazdan, ol bar bolan kynçylyklara garşy bilelikde göreşmegiň möhümdigini belläp geçdi. «Ekologiýa ugrundaky köptaraplaýyn çemeleşme tertipsiz we kyn bolup biler. Ýöne hatda çylşyrymly geosyýasy döwürde hem serhetlere we tapawutlara garamazdan hyzmatdaşlyk adamzadyň ýaşaýyş binýadyny – Ýeri goramagyň ýeke-täk ýoludyr» diýip, Andersen belledi.

UNEP-iň 2024-nji ýyl üçin çykarylan zyňyndylaryň derejesindäki boşluk baradaky hasabatynda ýurtlaryň Pariž ylalaşygynda kesgitlenen 1,5 gradus Selsiý dereje çäginde global ýylylygy saklamak üçin 2030-njy ýyla çenli zyňyndylary 42% azaltmalydygy barada duýduryş berilýär. Howa şertleriniň modelirlenmegine görä, eger-de berk çäreler görülmese, bu asyrda temperaturanyň 2,6–3,1 gradus Selsiý ýokarlanmagy mümkin bolup, onuň netijeleri heläkçilikli bolar.

UNEP pes we orta girdejili 60-dan gowrak ýurt bilen elektrik awtoulaglaryna geçişi çaltlaşdyrmak ugrunda iş alyp barýar. Bu ulag pudagyndaky zyňyndylary azaltmak boýunça has giň gerimli kampaniýanyň bir bölegidir. «Ýaşyl» ulaglara maýa goýumlary dünýäni gowulaşdyrýar.Plastik hapalanmasy – häzirki zaman dünýäniň iň wajyp ekologiýa howplarynyň biri bolup, dünýä jemgyýetçiliginiň esasy ugurlarynyň biri hökmünde görülýär. Şonuň üçin hem bu ugurda halkara tagallalar dowam edýär we hukuk taýdan hökmany ählumumy ylalaşygy baglaşmak boýunça iş alnyp barylýar. «Ýurtlar plastik hapalanmany bes etmek üçin güýçli bir gural boýunça ylalaşmaly we bu meseläni BMG-niň Daşky gurşaw Assambleýasynyň (UNEA-7) dekabr aýynda geçiriljek ýedinji mejlisine çenli çözmeli» diýip, Andersen aýtdy.

UNEP-iň ýolbaşçysy has batyrgaý ädimleriň ädilmegine çagyrdy, esasanam ýurtlaryň ählumumy ýylylygyň çäklendirilmegi babatda milli derejede kesgitlenýän goşantlarynyň (MDKG) nobatdaky tapgyryna taýýarlyk görmekleri üçin. Olar bu borçnamalary fewral aýynyň ahyrynda hödürlemelidirler.

ORIENT

Foto: UNEP