Güle we aýdym-saza beslenen anna: "Janly nusgawy sazlar" konserti we janly hekaýa
09.03.2024 | 23:35 |Şäher indi oýanýar, olar bolsa bir eýýämden bäri aýak üstünde. Dükanlaryň, söwda merkezleriň we bazarlaryň açylmazyndan ozal, ir ertirden olaryň girelgesinde erkek adamlar, ýetginjekler, oglanlar we babalar nobatçylyk çekýän ýaly. Söwda nokatlaryň açylmagy bilen söwda adatdakysyndan gyzgalaňly başlanýar. Ýogsa, bu gün uly arzanlaşykly, daşary ýurtlarda atlandyrylyşy ýaly, "gara anna" güni hem däl-ä! Bu ýöne al, gyzyl, ak we beýleki güllere beslenen "gülli" anna güni.
Dürli çigildemli meşhur Brýussel gül haly festiwaly bilen Gollandiýanyň gül bazarlary biziň gülçülerimizden has uzakda ýalydy. Satyjylar ýetişip bildiklerinden ylgaýarlar we ýadawlykdan ýaňa aýak üstünde büdreýärler. Soňra bu annanyň gülli topary, 8-nji mart marafony gül dükanlaryndan göni ýadygärlik dükanlaryna gidýär we gözel aýal-gyzlarymyz üçin süýjülikeri we sowgatlary almak üçin dükanlarda dowam edýär.
Emma Aşgabadyň ýaşaýjylary we myhmanlary üçin bu günüň iň gyzykly wakalarynyň biri bir az soň paýtagtyň "Watan" kinokonsert merkezinde bolup biler. Sebäbi bu ýerde “Janly nusgawy sazlar” ady bilen ajaýyp konsert agşamy guraldy. Elbetde, giriş petekleriň hemmesi bir aý öňünden satyldy! Petek alyp bilenler zala girdiler, şol ýerde olary onuň alyhezreti “Gülleriň walsy” garşylady. Şol agşama gatnaşan zenanlar diýseň gözel görünýärdi. Olaryň ýoldaşlary hem olardan kem däl. Zalyň hemme ýeri güller bilen bezeldi. Myhmanlaryň elindäki güller, sahnanyň golaýyndaky gül bezegleri, köýnekleriň gülli reňki we hatda uly ekranda görkezilýän gülli keşpler, üstesine güller ýaly ajaýyp sazlar bu ýerine tutuş gülzarlyga besläne döndi.
Konsert kompozitor Aýna Şirowanyň “Bahar aýdymy” bilen açyldy, ol Maýa Gullaýewa tarapyndan joşgunly ýerine ýetirildi. Bu eser bütin agşama romantiki äheň çaýdy. Mylaýym owaz özüniň jadyly mukamy bilen seni älemgoşaryň, bulutlaryň deňine çykarýan ýalydy. Bu sazyň äheňine mahsus ony ýerine ýetiriji hem baharyň ilkinji aýyna mahsus ýaz gözelligineçalymdaş köýnegi geýipdir. Aýdymçy awtoryň ideýasyny takyk özleşdiripdir. Ol çeper ýerine ýetirijiligi, ajaýyp sesi we materialyň inçe görkezilmegi bilen tomaşaçylarda ýatdan çykmajak täsirleri galdyrmagy başardy. Onuň arkasynda uly ekranda görkezilýän ýaz gözelligi şöhlelendirilýän şekiller aýdyma özboluşly jady bagyşlaýardy.
Taýýarlyklaryň birinde Maýa bu aýdymy ilkinji gezek ýazga etdirdi. Ol sazy şeýle bir gowy görýärdi welin, aýdymçy ony alty ýa ýedi gezek gaýtalap diňlemegini haýyş etdi. Netijede, bu aýdymy konserte goşmak (şol wagt konsertiň maksatnamasy eýýäm düzülip bolnupdy) we ony birinji çykyş hökmünde ýerine ýetirmek kararyna gelindi. Mundan başga-da, aýdym-saz lezzetini has-da artdyrmak üçin kompozitordan bu aýdymyň goşmaça böleklerini goşmagyny haýyş etdiler.
“Bahar aýdymynyň” awtorlary, kaka we gyz - şahyr Hemra Şirow we kompozitor Aýna Şirowa döredijilik birleşiginde uzak wagtlap işleýärler. Bu döredijilik birleşiginiň netijesi 20 töweregi aýdymda jemlendi. Konsertde tomaşaçylara zalyň içinde kompozitoryň hem bardygy habar berildi. Tomaşaçylaryň seslenmesi ajaýypdy. El çarpdylar we gygyrdylar “Aýna, gowy! Aýna, brawo! ”-diýip, käbirleri Aýnanyň ýanyna gelip, ony gutladylar, gül çemenlerini berdiler, ony gujakladylar we surata düşdüler.
Agşam, Tahyr Ataýewiň ýolbaşçylygyndaky aýdym-saz toparynyň ýerine ýetirmeginde Oskar baýragynyň eýesi Mişel Legrandyň “Şerburgyň saýawanlary” atly ölmez-ýitmez kompozisiýasy bilen dowam etdi. Bu kamera orkestri gyzykly repertuary, batyrlygy we konsert çärelerine täzeçe çemeleşmegi bilen meşhurdyr.
Hakykatdanam, aýdymçy Begenç Moşiýew şol agşam hemmeleri haýrana goýdy we begendirdi. Ol ýagalykdan bize mälim bolan Şamämmet Bäşimowyň “Ak kepderi” aýdymyny rok görnüşinde ýerine ýetirdi! Bada-bat meşhur “Güneş” ansamblynyň şöhratly taryhynyň sahypalary ýadyma düşdi. Aýratynam, Begenjiň rok wokallary haýran galdyrdy. Diňleýjiler aýdymçynyň döredijilik çykyşyny mähirli kabul etdiler we oňa ýokary baha berdiler. Meşhur aýdymyň şeýle üýtgeşik tanyşdyrylyşy üçin Begenje sag bolsun aýdýaryn. Täzeçil görnüşde synanyşmak gowulygy bagyşlaýar.
Türkmenistanyň at gazanan artisti Selbinyýaz Annadurdyýewa Sowet döwrüniň meşhur aýdymlaryny ýerine ýetirdi. Isak Dunaýewskiniň 1947-nji ýyldaky “Bahar” komediýasyndan Mihail Wolpiniň goşgularyna ýazan “Güýçli akymlar” aýdymy hem-de Lýubow Orlowanyň bu aýdymy gaýatlanmajak joşgun bilen ýerine ýetirendigini diňleýjilere ýatlatdy. Anna Germaniýanyň repertuaryndan Wladimir Şaýnskiniň “We men ony halaýaryn” aýdymynyň seslerine tomaşaçylar tas tans etdiler. Ýöne iň uly täsiri “Aýgytly ädim” filmindäki Nury Halmämmedowyň “Aýnanyň hüwdüsi” galdyrdy. Ekranda filmden parçalar görkezildi.
Aýry-aýrylykda aýdymçylara ýoldaş bolan zehinli pianinoçy Şayslam Kamiljanow hakda aýratyn aýdasym gelýär. Aýdym-saz bilýänleriň özi hakda aýdyşy ýaly, Şayslam içinde gymmat bahaly daşlar gizlenen guty ýalydyr. Adaty wagt ol ýönekeý ýigide meňzeýär, ýöne saz guralynda oturyp çalyp başlanda, başga adama öwrülen ýaly açylýar. Ajaýyp tehnika, ýerine ýetirişiň ýeňilligi, sazyň ajaýyp nepisligi - bularyň hemmesi onuň zehinini ýüze çykarýar.
Arslan Öweniýazowyň ýolbaşçylygyndaky ýigitler kamera hory Nury Myradowyň “Gyzlar” we Arno Babajanýanyň “Gijeçi” aýdymlaryny ýerine ýetirdi. Sahnada peýda bolan ilkinji pursatlaryndan başlap, zaldaky gözel aýal-gyzlara ýakymly aýdym-sazlaryň garaşýandygy belli boldy. Erkek aýdymçylar ak köýnek we ajaýyp monjuk bilen bezelen kostýumlary geýipdi. Iň esasy zat, olaryň baýramçylyk eşikleri deňeşdirip bolmajak aksesuar - özüne çekiji ýylgyryşlar bilen dolduryldy, onuň jadyly täsiri radio tolkunlary ýaly zalyň töweregine ýaýrady we diňleýjileriň ýüzlerinde iki taraplaýyn ýylgyryşlary oýardy. Ýeri gelende bellsek, olar joşgunly we täsirli aýdymlary aýtdylar. Şeýlelikde, olaryň çykyşlary hakykatdan hem baýramçylyk sowgadyna öwrüldi.
Ondan soň Tamara Gwerdtsiteliniň repertuaryndan “Enäniň gözleri” aýdymy ýerine ýetirildi we tomaşaçylaryň tutuş ýarysynyň gözüne ýaş aýlandy. Maýa Gullaýewanyň ýerine ýetiren bu eseri şeýle bir içgin we täsirli boldy. Belki, setirleri aýdymçynyň şahsy terjimehalyna gönüden-göni meňzeýär? “Oglum, gülüm, balym, iň bagtly arzuwym” diýen sözleri aýdyp, gözýaş dökmekden saklanyp bilmedik az-az bolan borly.
Maýanyň çykyşynyň iň soňky nokady hökmünde iň soňky akkordlara çenli ogullary garaşylmadyk ýagdaýda iki tarapdan sahna çykdylar we güller bilen oňa ýakynlaşdylar. Oglanlaryň ogşamagyndan we gujaklamagyndan, elbetde, bagtly gözýaşlardan doly Maýa aýdymyň soňky sözlemlerini gutarmak üçin jan çekýärdi. Tomaşaçylar muňa el çarpdylar. Emma indi aýdym gutardy. Zenan tomaşaçylar şol bir wagtyň özünde agladylar we ýylgyrdylar. Hemmeler biri-birinden salfetkalary gözýaşlaryny süpürmek we makiýažy tygşytlamak islediler. Emma owadan aýallaryň baýramçylyk makiýažynyň pajygaly ykbaly eýýäm öňünden kesgitlenipdi.
Begenç Moşiýew Gazmanowyň “Ejemiň nazary” aýdymy bilen sahna çykdy. Begenç bu aýdymy zalda oturan eneleriň hemmesi üçin, ilkinji nobatda bolsa öz aýdymy üçin rus we türkmen dilinde aýtdy. Aýdymçynyň maşgala albomyndan suratlar uly ekranda görkezildi. Ine, Täze ýyl agajynyň ýanynda - gursagyna sowgat gysyp, sada çaga, ine, ýene-de garry, ilkinji depderine yhlas bilen bir zat ýazýar. Ine Begenjiň harby gullukdan gaýdyp gelende alnan ilkinji suraty, toý gününden düşürilen surat, aýdymçynyň ilkinji çagasynyň bäbekhanadan çykarylan güni düşürilen surat ... Hemme suratlarda, perişde kimini hossar - ýagny ejesi bar.
Her bir suratdan soň eje garraýar, soňky suratlarda bolsa başyny kümüş saçlar bezeýär. Ýöne bir zat, enäniň mähirli nazary şol bir durkunda, şol bir keşpde. Enäniň söýgüsi hemişelikdir. Aýdym-sazyň soňky owazyna aýdymçynyň ejesi üçin zala uly çemen getirildi. Bu tolgundyryjy wakalary synlan tomaşaçylaryň köpüsiniň gözlerini ýene göz ýaş gaplady.
Bolsa-da, bu gözýaşlaryň öňüni Kalmanyň meşhur “Çardaşyň şa zenany” operasyndan şatlykly duetler halas etdi. Begenç Moşiýew we Selbiniýaz Annadurdyýewa aýdym we tanslary bilen zaly janlandyrdy. Tomaşaçylar hem yzda galmadylar we özleriniň “tomaşaçy tansyny” ýerine ýetirdiler. Bu hili tansda siziň göwräňiz oturgyçda ýerleşse-de, eliňiz howada dürli hereketleri edýär. Sazyň pianino bölegini Begenjiň aýaly, zehinli pianinoçy Mähri Moşiýewa ussatlyk bilen ýerine ýetirdi.
Zenan diňe bir ene däl, ol köptaraply ynsan. Maýa Gullaýewanyň ýerine ýetiren Žorž Bizeniň “Karmen” operasyndan Segidilýa atly aýal tebigatyň başga bir tupanly, hyjuwly tarapyny görkezdi. Aýdymçy elinde gyrmyzy bägül tutýar, gözleri bulduraýar, ol saz bilen utgaşyp söýginiň oduny we alawyny görkezýär. Bir akyldar aýalyň tebigatyň ýel, ýyldyrym we elektrik energiýasy bilen deňdigini aýdanda dogry aýdypdyr. Segidilýanyň soňky akkordy ýaňlananda, Maýa-Karmen erjellik we batyrgaý hereket bilen gülüni tomaşaçylara oklady.
Ussat Tahyr Ataýew bu agşam söýginiň özboluşly aýdym-saz beýanyny taýýarlady. Ol we aýaly Sähra Ataýewa bilen Arno Babajanýanyň “Sag bol” aýdymyny ýerine ýetirdi. Wiola skripkanyň üstüni ýetirdi, skripka bolsa sazlaşykly maşgala durmuşynda bolşy ýaly skripkanyň üstüni ýetirdi. Wiolanyň baý, ynamly aýdym-saz hereketleri we skripkanyň inçe, ajaýyp bölekleri adatdan daşary dueti düzdi. Tomaşaçylaryň el çarpyşmalarynda maestro Tahyr ýuwaşlyk bilen perdäniň arkasyna süýşdi we Sähra niýetlän ullakan gül çemeni bilen ol ýerden ýene çykdy.
Mundan başga-da, Maýa Gullaýewa bu agşama ýene iki maşgalanyň gatnaşýandygyny habar berdi. Olar Begenç Moşiýew we onuň aýaly Mähri hem-de Tahyr Ataýew bilen Sähra. Emma üçünji jübüti aýtmagy ýatdan çykardy. Maýa konserte ýolbaşçylyk edip, goşgularyny okaýarka we aýdym aýdýarka, adamsy zalda bolanda oňa kömek etdi. Ol suratçynyň haýsy pursaty almalydygyny we haçan almalydygyny aýdardy, ýa-da zalda gijä galan myhmanlary oturdar, ýa-da gül çemenleriň aýrylmagyna gözegçilik eder. Ýöne bularyň hemmesi eýýäm döredilen, tejribeli we paýhasly jübütler hakda. Şu konsertde, tomaşaçylaryň öňünde kiçijik täsin waka bolup geçdi. Bu ýere ýygnananlaryň hemmesi täze maşgalanyň döremegine şaýat boldular.
Konsertiň arasynda Mekan atly bir ýigit Selbi atly gyzyň öňünde dyza çöküp, oňa durmuşa çykmagy teklip etdi. Garaşylmadyk bu wakanyň şaýady bolan gyz her hili boldy. Ol aglajak boldy, güljek boldy, hemmeleriň üns merkezinde bolmakdan utandy, söýgülisine gaharlandy, ýöne ahyrynda ony gujaklady we elbetde hemmeleriň şatlanmagyna sebäp bolup "Hawa" jogabyny berid. Bu megerem, maşgala taryhynda gürrüň bermäge ajaýyp waka bolsa gerek.
Sazandalaryň we aýdymçylaryň “Bu gözler maňa garşy” aýdymyny ýerine ýetirip soňky gezek çykandan soň, tomaşaçylar üçin konsertiň baş hemaýatkäri baýrakly lotereýany gurady. Tötänlikmi, nämemi, gyzykly ýeri lotereýadaky ähli baýraklary zenanlar gazandy. “Janly nusgawy sazlar” konsetiniň indiki gezek - 9-njy maýda boljakdygy habar berildi.
Konsert tamamlanandan soň, baýramçylyk agşamynyň myhmanlary gül derýasy deý sahna tarap süýşdüler. Galyberse-de, aýdym-saz agşamyndan soň köp adam ajaýyp çykyşlary üçin irden satyn alnan gül çemenlerini sazandalara we aýdymçylara berip, hoşallyk bildirmek isledi.
Konsert gutardy. Emma, ak, gyzyl, gülgüne reňkde öwsen anna güni henizem dowam edýärdi we dowam etdirilýärdi. Konsert zallarynda we baýramçylyk geçirilýän ýerlerde bolan dabaralardan soň, adamlar bu ajaýyp güni paýtagtyň kafelerinde we restoranlarynda dowam etdirdi. Umuman, zenanlaryň baýramy durşy bilen şatlyga beslendi.
Öz adymdan size diýýärin: Hormatly zenanlar! Sizsiz bu dünýä beýle ýagty we sazlaşykly bolmazdy! Siz ylhamyň we şatlygyň çeşmesi! Siziň pespäl hyzmatkäriňiz,
Anaý Ýolbarsow