Biz ýakynlaşmagy ugur edinýäris

Maýa Kulyýewa adyndaky Türkmen milli konserwatoriýasy Sergeý Rahmaninowyň 150 ýyllygyna bagyşlanan birnäçe konsert geçirýär.

2023-nji ýylda Russiýa kompozitor Sergeý Wasiliýewiç Rahmaninowyň doglan gününiň 150 ýyllygyny belleýär. Bu ýubileý senesi beýleki köp ýurtlarda, şol sanda Fransiýa, Serbiýa, Wengriýa, Finlýandiýa, Şweýsariýa we hem ünsden düşmedi.

Russiýada bu çäräniň hormatyna Rahmaninowyň eserleriniň doly akademiki ýygyndysy çap edildi, ýadygärlik teňňeler çykaryldy, kompozitoryň ady köçelere, skwerlere, seýilgählere, medeni ýadygärliklere we aýdym-saz okuw jaýlaryna berildi. Şu ýylyň dowamynda Russiýa Federasiýasy Rahmaninow adyndaky halkara fortepýanoçylaryň, kompozitorlaryň we dirižýorlaryň bäsleşigini, konferensiýalary, tematiki gezelençleri, konsertleri, aýdym-saz mekdeplerinde we saz sungatynyň muzeýlerinde leksiýalary geçirer.

Sergeý Wasiliýewiç Rahmaninow 1873-nji ýylyň 1-nji aprelinde dworýanlar maşgalada dünýä indi. Konserwatoriýa bilimini Sankt-Peterburgda we Moskwada aldy. Eýýäm okaýan döwründe birnäçe eser ýazdy. Olaryň arasynda fortepiano bilen orkestr üçin Birinji konserti we Puşkiniň «Syganlar» poemasy boýunça Nemirowiç-Dançenkonyň librettosyna «Aleko» atly bir aktly operasy bar.

1900-nji ýyldan başlap, Russiýada, Günbatar Ýewropa ýurtlarynda we Amerikada pianinoçy we dirižýor hökmünde yzygiderli konsertler berýärdi. Rus aýdym-saz jemgyýetiniň we Rus saz neşirýatynyň işine gatnaşdy. Daşary ýurtda ol fortepiano bilen orkestr üçin dördünji konserti, fortepiano bilen orkestr üçin Paganininiň mowzugynda Rapsodiýa, Üçünji simfoniýa we «Simfoniki tanslar» ýazdy.

Kompozitor, görnükli wirtual pianinoçy, dirižýor. Ol entäk ýaşap ýörkä XIX-XX asyryň iň beýik sazandalaryndan bir klassik boldy. Onuň pianino konsertleri, simfoniýalary, fortepýano miniatýuralary, romanslary henizem konsert sahnasynda ýerine ýetirilýär we aýdym-saz mekdepleriniň bilim we pedagogiki repertuarynda mynasyp orny eýeledi.

Türkmenistanda ajaýyp rus kompozitory Sergeý Rahmaninowyň eseri aýdym-saz söýüjiler we hünärmen sazandalar üçin uly gyzyklanma döredýär. Onuň mirasyny öwrenmek üçin mowzuklar çagalar aýdym-saz we sungat mekdeplerinde «Saz edebiýaty», aýdym-saz mekdeplerinde «Daşary ýurt aýdym-saz edebiýaty» we Türkmenistanyň ýokary okuw mekdeplerinde «Dünýä aýdym-saz medeniýeti» dersleri boýunça okuw jaýlarynyň maksatnamalaryna girizildi. Şeýle hem, kompozitoryň aýdym-saz eserleri pianinoçy-ýerine ýetirijiler üçin ýörite fortepýano we ýerine ýetiriji fakultetler üçin umumy pianino ugrunda okuw we konsert maksatnamasynda möhüm orny eýeleýär.

30-31-nji mart aralygynda Maýa Kulyýewa adyndaky TMK-nyň «Aýdym-sazyň taryhy we nazaryýeti» kafedrasynyň mugallymlary Russiýa Federasiýasynyň Medeniýet ministrligi, Sunagaty öwreniş Döwlet instituty, Russiýanyň milli muzeýi tarapyndan ýubileý ýylyň maksatnamasynyň çäginde gurnalan «S.W.Rahmaninow we onuň döwri» halkara ylmy simpoziumyna gatnaşar.

Tutuş aprel aýynyň dowamynda Maýa Kulyýewa adyndaky Türkmen milli konserwatoriýasy «Rahmaninowyň bahary» atly birnäçe konsert geçirýär.

«Rahmaninowyň bahary» konsertlerini gurnaýjylar, «Kamerny ansambl» bölüminiň uly mugallymy Stella Wladimirowna Faramazowa we «Ýörite fortepiano» bölüminiň uly mugallymy Wladimir Sergeýewiç Mkrtumow.

Stella Faramazowa Türkmenistanda tanymal sazanda we jemgyýetçilik işgäri, zehinli konsertmeýster we ajaýyp mugallym, diplomyň eýesi we solist hökmünde gatnaşan köp sanly halkara ýaryşlarynyň laureaty. Ýaňy-ýakynda geçirilen ýaryşlaryň arasynda, baş baýragyň ýeňijisi bolan Aýbölek Muhyýewa bilen 2019-njy ýylda Rimde çykyş eden bäsleşigini we 2021-nji ýylda Nissada ikinji orna eýe bolan skripkaçy Jemal Agajanowa bilen çykyş eden bäsleşigini bellemek bolar.

Stella Wladimirowna döredijilik ukyplaryny ýaş nesillere berýär we halk artisti Gülnar Nuryýewa (soprano), at gazanan artistler Leýli Okdirowa (soprano), Bibijemal Amanowa (soprano), Osman Gujimow (dutar), Amangeldi Amanow (bariton), Bahar Durdyýewa (soprano) we başgalar ýaly meşhur solistler bilen hyzmatdaşlyk edýär.

Türkmenistanyň at gazanan artisti Wladimir Sergeýewiç Mkrtumow zehinli ýerine ýetiriji we ajaýyp mugallym. Sazanda 50 ýaşyny, Rasul Klyçewiň ýolbaşçylygyndaky Döwlet simfoniki orkestri bilen Sergeý Rahmaninowyň orkestri bilen Üçünji fortepiano konsertiniň ýerine ýetirilmegi bilen belledi.

Wladimir Sergeýewiçiň ýatlaýşy ýaly: «10 ýaşymda, ilkinji çykyşymda Gendeliň fortepiano bilen orkestr üçin konsertini ýerine ýetirdim. Şondan bäri 40 ýyl geçdi. Öz ýubileýimde Sergeý Wasiliýewiç Rahmaninowyň fortepiano bilen orkestr üçin üçünji konsertini ýerine ýetirmek meniň üçin uly abraý. Bu kompozitoryň iň kyn saz eserleriniň biri, ýöne 1995-nji ýylda Nury Halmamedow adyndaky halkara bäsleşikde hut şulam maňa ýeňiş getirdi».

Wladimir Mkrtumow Rahmaninowyň eserleriniň täze konsert maksatnamasyny taýýarlady. Oňa fantaziýa eserleri, preludýe, Sonata No 2, wokal eserleriniň tertibi, etýud-suratlar we ş.m. girýär.

Ilkinji konsertini 26-njy martda (13.00-da) Daşoguzyň Magtymguly Garlyýew adyndaky ýörite sungat mekdebiniň sahnasynda berer. 7-nji aprelde (19.00-da) onuň konserti Aşgabatda, Filarmoniýa medeni merkeziniň (1-nji seýilgäh) zalynda bolar.9-njy aprelde (10.00-da) Mkrtumow Lebap welaýatynyň Ýörite sungat mekdebiniň sahnasynda we şol gün (16.30-da) Marynyň Ýolaman Hummaýew adyndaky ýörite aýdym-saz mekdebinde çykyş eder.

Beýik ussanyň doglan gününde, 1-nji aprelde (18.30-da) «Kamerny ansambl» bölümi, Maýa Kulyýewa adyndaky Türkmen milli konserwatoriýasynyň Uly zalynda konsert geçirer.

Gala konserti halk artisti Orazgül Annamuradowa açar. Ol fortepiano bilen orkestr üçin 2-nji konsertiň birinji bölümini ýerine ýetirer. Dirižýor – Aşyr Aşyrow.

Halk artisti Gülnara Nuryýewa «Bahar suwlary», «Aý, meniň üçin gamlanma» kompozisiýalary bilen çykyş eder. Fortepýano bölegi Stella Faramazowa.

Stella Wladimirowna Jemal Agajanowa bilen «Wokalise» eseri, aýdymçylar Leýli Okdirowa we Bahar Durdyýewa - «Margaritkalar» we «Tolkunlar irkildi» dueti, Seýran Atanyýazow bilen - «Re minor skripka üçin romans», Maýa Gullaýewa - «Öz gussama söýdüm», Merdan Çaryýew - «Aleko» operasyndan Syganlaryň tansy» eserlerinde çykyş eder.

«Siren», «Jogap berdiler» – bu kompozisiýalary Bahar Durdyýewa we Wladimir Mkrtumow ýerine ýetirer. Soňra Amangeldi Amanow we Stella Faramazowa «Hemme zady menden aldyň», «Aý ýok, dileg edýärin, gitme» eserleri we Wladimir Mkrtumow iki sany «Etýudyň - suratlary» bilen diňleýjiler üçin çykyş ederler.

«Balam! Sen gül ýaly owadan»,«Bu ýerde gowy» romaslary bilen Bibijemal Amanowa çykyş eder, fortepianoda 4-nji ýyl talyby Merjen Amanowa bolar. «Aleko» operasyndan duet Gülnara Nuryýewa we Amangeldy Amanow, fortepýano bölegi - Stella Faramazowa ýerine ýetirer.

«Fortepiano bilen orkestr üçin 1-nji konserti. Birinji bölek» Aýnur Otuzowa we Jeýhun Babaýew ýerine ýetirer.

18-nji aprelde (15.00-da) Maýa Kulyýewa adyndaky Türkmen milli konserwatoriýasynyň Uly zalynda «Sergeý Wasiliýewiç Rahmaninowyň döredijilik portreti» atly leksiýa-konsert geçiriler. Maksatnamada konserwatoriýanyň mugallymlary we talyplary çykyş ederler.

Stella Faramazowanyň belleýşi ýaly: «Sergeý Wasiliýewiç Rahmaninowyň döredijiligine hemmämiz aşyk. Biz onuň «muşdagy» we oňa wepaly hem-de kompozitoryň sazynda ulaldyk. Biz ony mekdepde we konserwatoriýada öwrendik. Biz talyplar bilen işlemegi dowam edýäris we Rahmaninowyň iň çylşyrymly eserlerini öwrenýäris. Bu saz ähli döwürler üçin. Bu saz rus ruhy, rus tebigaty hakda, bu ähli nesilleri tolgundyrýan we hemişe tolgundyrjak saz».

Şunuň bilen konsertler gutarmaýar we beýleki çykyşlar bilen dowam eder. Afişalary yzarlaň.

Ähli konsertlere giriş mugt.

Agajan Achilov

Foto: orient.tm