Türkmenistan Altaýda geçirilen ekologiýa maslahatynda: nebitgaz çeşmelerinden “ýaşyl” akylly şäherlere çenli
25.07.2025 | 22:10 |Altaý respublikasy, RF, 25-nji iýul | ORIENT. Türkmenistan 25-nji iýulda Altaý Respublikasyndaky “Manžerok” dynç alyş çäginde geçirilen Halkara ekologiýa maslahatyna işjeň gatnaşdy. Daşky gurşawy we biodürlüligi goramaga bagyşlanan forumda Russiýa Federasiýasy, Ermenistan, Belarus, Gazagystan, Gyrgyzystan, Täjigistan, Türkmenistan we Özbegistan ýaly sekiz hyzmatdaş ýurduň wekilleri bir ýere jemledi.
Ählumumy ekologiýa gün tertibine Türkmenistanyň goşandy
Russiýanyň Hökümetiniň çakylygy boýunça maslahata gatnaşýan türkmen wekiliýetine Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Nökerguly Atagulýew ýolbaşçylyk etdi. “Ekologiýa çagyryşlary: durnukly ösüşiň ýolunda” atly plenar mejlisinde eden çykyşynda ekologiýa meseleleriniň ähmiýetiniň artýandygyny hem-de halkara hyzmatdaşlygy we ynanyşmagy berkitmekde ekologiýa diplomatiýasynyň möhüm ornuna ünsi çekdi.
Nökerguly Atagulyýew, Altaý tebigatynyň gözelligini we arassalygyny belläp, Russiýa Federasiýasynyň we Altaý Respublikasynyň Hökümetlerine mähirli garşylandyklary üçin minnetdarlyk bildirdi.
Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary türkmen halkynyň Milli Lideri Gurbanguly Berdimuhamedowyň we Prezident Serdar Berdimuhamedowyň ýolbaşçylygynda ekologiýa howpsuzlygyny, durnukly ösüşi we ýurduň tebigy mirasyny gorap saklamaga gönükdirilen Türkmenistanyň daşky gurşaw syýasatyna aýratyn üns berdi.
Ol Türkmenistanyň Biologik köpdürlülik barada konwensiýa, Howanyň üýtgemegi boýunça Pariž ylalaşygy ýaly birnäçe möhüm halkara resminamalaryna gatnaşýandygyny, şeýle hem Merkezi Aziýa ýurtlarynyň çölleşmäge garşy göreşmek boýunça sebitleýin hereketleriň meýilnamasyny işjeň durmuşa geçirýändigini nygtady.
Anyk ädimler: ýaşyl zolaklardan we gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmelerine çenli
Nökerguly Atagulyýew öz hasabatynda Türkmenistanyň ekologiýa boýunça işlerine anyk mysallary getirdi:
• Uly göwrümli ýaşyl zolaklar: Soňky 20 ýylda tutuş ýurt boýunça 162 milliondan gowrak dürli bag nahallary oturdyldy.
• Aýratyn goralýan tebigy ýerler: Türkmenistanyň özboluşly tebigatyny goramakda möhüm orny eýeleýän 9 sany tebigy goraghanalar we 16 sany çäkli goraghanalar ulgamy barha giňeldilýär.
• Suw tygşytlaýjy tehnologiýalar: Serhetüsti derýalara garaşlydygyny göz öňünde tutup, Türkmenistan suw tygşytlaýyş tehnologiýalaryny ornaşdyrýar we kadalaşdyryjy hukuk namalary kämilleşdirilýär. Oba hojalyk önümleri öndürijilerine suw tygşytlaýjy enjamlary satyn almak üçin ýeňillikli karzlar berilýär.
• Biodürlüligi gorap saklamak: Işjeň halkara hyzmatdaşlygy seýrek görnüşleriň sanyny köpeltmäge kömek edýär, meselem, indi goňşy sebitlerde duş gelýän gaplaň.
• Gaýtadan dikeldilýän energiýanyň ösüşi: ýurduň günbatarynda Altyn Asyr kölüniň boýundaky ilatly nokatlary energiýa bilen üpjün edýän gün we ýel elektrik stansiýalary guruldy. Gün energiýasyny durmuşa geçirmek üçin “ýol kartasyny” işläp düzmek, akylly we ýaşyl şäher Arkadag üçin innowasion çözgütleri öz içine almak bilen, synag gün elektrik stansiýasy ýylda 4 GWt-dan gowrak energiýa öndürip, parnik gazlarynyň zyňyndylaryny azaldar.
• Özboluşly ekoulgamlary gorap saklamak: “Bereketli Garagum”, “Gaplaňgyr”, “Repetek” we “Ýerajy” sähralyk ekoulgamlary ÝUNESKO-nyň Bütindünýä mirasynyň sanawyna girizildi.
Bitaraplyga 30 ýyl we hyzmatdaşlyga taýýarlyk
Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, hususy pudagyň ekologik meselelerini çözmekde we galyndysyz tehnologiýalary ornaşdyrmakda işjeň gatnaşýandygyny belläp geçdi.
Nökerguly Atagulyýew çykyşynyň ahyrynda şu ýyl Türkmenistanyň hemişelik Bitaraplyk derejesine eýe bolmagynyň 30 ýyllygyny belleýändigini aýtdy. Ýurt durnukly çözgütleri işläp düzmekde, daşky gurşawy goramak, howanyň üýtgemegine uýgunlaşmak we durnukly ösüşi gazanmak boýunça bilelikdäki başlangyçlary goldamakda işjeň hyzmatdaşlyga taýýardygyny tassyklaýar.
Halkara ekologiýa maslahaty 26-njy iýula çenli dowam eder.