Biz ýakynlaşmagy ugur edinýäris

Şu ýyl meşhur türkmen ýazyjysy Hemra Şirowyň 75 ýaşy dolýar. Şu sene mynasybetli onuň döredijilik eserleriniň 28 tomdan ybarat ýygyndysy neşir edildi. Täze neşir eýýäm Aşgabadyň kitaphanalarynda elýeterlidir. Oňa 3 roman, 30-a golaý kyssalar, 300-den gowrak hekaýa we nowellalar, 100-e golaý sahna eserleri, şeýle-de şygyrlary, poemalary, çagalar üçin eserleri, kino ssenariýalary, köpçülikleýin materiallar girýär. Iki tom rus dilinde dürli ýyllarda çap edilen eserleri öz içine alýar. Ýene bir iki tomda ýazyjynyň türkmen, rus we iňlis dillerindäki makalalary, şeýle-de beýleki awtorlaryň onuň hakynda ýazan makalalary bar.

Ýazyjynyň ähli eserleri çap enjamyndan çykmazdan ozal, gowy ýiti galam bilen ýazylypdy. Hemra Şirowyň döredijiligini öwrenýänler onuň kompýuter we ýokary tehnologiýa eýýamynda ähli eserlerini galam bilen kagyzda döredýändigini bilýärler. Bu onuň çagalygyndan gelýän endigidir. Hemra Şirowyň şu wagtky ýaşynda güýç-kuwwaty, döredijilik hyjuwy bardyr.

— Gyzykly pikirleri gözlmek gerek däl, olar biziň daş-töweregimizdedir. Durmuşyň özi döredijilik pikirleriniň çeşmesidir, – diýip, ýazyjy belleýär. Men bütin ömrümi edebiýata bagyşladym we pikirlerimi kagyzda beýan etmäge we olary daş-töweregimdäkiler bilen paýlamaga mümkinçilik berendigi üçin öz ykbalyma minnetdarlyk duýýaryn.

Hemra Şirow ilkinji şygyrlaryny 10 ýaşyndaka ýazyp başlady. Köp çagaly oba maşgalasynda kitap okamak we goşgular ýazmak ilki başda ulularyň goldawyna düşmese-de, onuň şatlykly we gyzykly goşgulary şol döwürlerde çykýan çagalar žurnallarynda çap edilýärdi. Soňlugy bilen Hemra Şirow öz dogduk obasynda tanalyp ugrady, ene-atasy hem onuň döredijiligini goldamaga başlady.

Bir gezek çagalar gazetiniň redaksiýasy onuň suradyny çap etmek isläpdir. Emma uzakdaky Beşir obasynda suratçyny tapmak uly mesele bolupdyr. Obada diňe iki mekdep, poçta, bir saglyk merkezi we dükan bar eken. Gaz hem suw üpjünçiligi ýok eken, ýöne elektrik togy, kärizler bardy. Telewizor ýokdy, ýöne radio bardy.

Mekdeplerde ruçka ýokdy, ýöne galam bardy. Hatda dükanlardakyşöhlatlaryň iýmäge ýaramlylygy barada obalylar şäherde bolup gören tanyşlarynyň üsti bilen bilipdir. Şeýle ýagdaýda 14 ýaşly Hemra welaýat merkezine baryp, ilkinji suratyny aldyrýar we bu surat “Mydam taýýar” gazetinde goşgulary bilen bile çap edildi.

Uzakda ýerleşýän türkmen Beşir obasyndan çykan bu zehinli oglanjygyň şygyrlary çagalar žurnallarynda we gazetlerinde çap edilip, tutuş ýurda ýaýarýady. Hatda hökümet işgärleri onuň bilen duşuşmaga gelýärdiler. Ulalandan soň, ol Aşgabatda döredijilik jemgyýetiniň arasynda bolup, ilkinji kitaplaryny neşir etdirýär.

Nura Halmämmedow, Çary Nurymow, Gurbannazar Ezizow, Kerim Gurbannepesow, Durdy Baýramow ýaly beýik şahsyýetleriň döwürdeşi bolan Hemra Şirow indi özi hem janly rowaýatdyr. Onuň eserleri Russiýada, Belarusda, Ýaponiýada, Germaniýada, Türkiýede, Eýranda çap edildi.

Ýazyjynyň döredijiliginiň esasy temasy – parahatçylyk we dostluk, watançylyk, maşgala, tebigata bolan söýgidir. Bu temalar her bir ýazyjy üçin möhüm bolsa-da, Hemra Şirow bu ugurlarda hem täzeçe, üýtgeşik çemeleşme bilen okyjylary özüne çekýär. Onuň döredijilik stilini aňsatlyk bilen tanap bolýar: janly keşpler, gyzykly sözlemler, ýürekden gelýän degişmeler, ýeňil dil, çylşyrymsyz gürrüň berijilik usuly, täsin wakalaryň ösüşi, şeýle hem türkmen diliniň baýlygy – bularyň ählisi Hemra Şiworyň aýratynlygydyr. Mundan başga-da, ol Türkmenistanda awangard şygryýet ugruny başlanlaryň biri boldy. Onuň figuraly goşgylary, akrogoşgylary, şygyr grammalary hatda mekdeplerde we filologiýa fakultetlerinde öwrenilýär. Hemra Şirowyň neo şygyryýeti Germaniýadaky halkara sergide aýratyn döredijilik ugry hökmünde tapawutlandyryldy.

Şirowyň döredijiliginiň başga bir ugry bolsa – onuň türkmen kompozitorlary bilen bilelikde döreden aýdymlarydyr. Rejep Rejepow, Daňatar Hydyrow, Jeren Gurbangylyjowa, Aşyr Abdullaýew, Baýram Hudaýnazarow bilen bilelikde döreden operalary, saz dramalary, aýdymlary we radio oýunlary, çaga operalary häzirem radio we teleýaýlymlarda ýaňlanyp, saz diňleýjilerini begendirýärler.

Bu 28 tomluk eserleriň içinde Hemra Şirowyň ähli edebi tejribeleri, döredijilik synaglary we saz bilen hyzmatdaşlygynyň miweleri ýerleşdirilendir.

Ýazyjy häzirki wagtda hem tomsuň maýyl günlerinde baýramçylyk taýýarlyklary bilen bir hatarda galamyny elinden düşürmän döredijilik bilen meşgullanýar. Ahyrynda aýdylsa, 28 – bu beýle bir uzak däl, belki-de golaýda 30 tomluk hem bolar.

ORIENT

Foto: orient.tm