Biz ýakynlaşmagy ugur edinýäris

Türkmenistanda Bilimler we talyp ýaşlar güni bellenildi. Bu şanly sene mynasybetli Täjigistanyň Halton etrabynyň “Ergeş Sultanow” daýhan birleşiginde Magtymguly adyndaky umumy bilim berýýän orta mekdebi, Aşgabatda Türkmenistanyň Goranmak ministrliginiň Berdimuhamet Annaýew adyndaky Ýöriteleşdirilen harby mekdebiniň binalar toplumy, Ahal, Lebap, Mary welaýatlarynda orta mekdepler, çagalar baglary we beýleki desgalar açylyp ulanylmaga berildi. Birinji synpa gidýän ähli mekdep okuwçylaryna eýýäm oňat däp boýunça noutbuklar sowgat berildi.

Bularyň ählisi Türkmenistanda giňden bellenilýän Bilimler we talyp ýaşlar baýramçylyk gününe ajaýyp sowgat boldy.

Bilimlere we olary ýaýartmakda asylly işlere bagyşlanan bu şanly senäniň öňisyrasynda türkmen paýtagtynda eksportuň ekoulgamyny ösdümek başlangyjynyň çäklerinde ORIENT saýtynyň USAID-yň Merkezi Aziýada söwda boýunça Maksatnamasy bilen bilelikde gurnan aň-bilim bäsleşliginiň ýeňijilerini sylaglamak dabarasy geçirildi.

“Eksport işi” wiktorinamyzyň hakyky taryhy geçen ýylyň noýabr aýynyň 6-na başlandy. Hut şol günüň özünde ORIENT saýtynda degişli bildiriş neşir edildi.

Şertlere laýyklykda, ol bir ýylyň dowamynda takmynan üç aýda bir gezek geçirildi. Umumy – dört tapgyr boýunça. Her tapgyrda 30-a golaý soraga jogap berilmelidi.

Umumylykda, oýun kyn däldi: sebäbi eksport işine bagyşlanan her bir meselä iki görnüşde jogap hödürlenilip, olaryň biri dogry jogapdy. Eger-de men ähtimallyk teoriýasyna dogry düşünýän bolsam, meseläni okamadyk ýagdaýda, takmynan 15 soraga atanlykda dogry jogap berip bolýardy.

Emma bu şeýlemi? We bu ýerde obýektiw bilimleriň we duýgurlyk görä alnan netijeleriň arasynda saýlamak aňsatdymy?

Her dört tapgyrda ýönekeý şowhunlyk üçin däl-de, netijede sowgat gowşurmak maksady bilen ýeňijiler kesgitlenilýärdi.

Başdan başlalyň. Birinji tapgyryň ilkinji ýeňijisi “Beýik Ýüpek ýoly” hususy kärhananyň ugrukdyryjysy aşgabatly Güýçgeldi Sytdykow boldy – ol ähli 30 meseläni dogry çözmegi başardy.

Ikinji bolup Türkmenabat şäheriniň 41-nji ýöriteleşdirilen mekdebiniň mugallymy Merdan Haitow boldy. Onuň netijesi – 73 % dogry jogap.

Jeren Esenowa (“Beýik Ýüpek ýoly” hususy kärhanasynyň terjimeçisi) hem-de Sapa Gurbanberdiýew (“Türkmen Logistika”) ondan biraz yza galdylar. Ikisi hem 70% görkeziji bilen üçünji ýeri paýlaşdylar.

Ilkinji ýeňijileriň emele gelmegine garamazdan, ahyrky ýeňijiniň ady heniz belli däldi.

... We ikinji tapgyr boýunça ýeňijiler anyk däldi, sebäbi birinji tapgyryň dört ýeňijisinden diňe biri öz üstünigini gýatalamagy başardy. Ikinji tapgyrda “Timar” kompaniýasynyň import boýunça menejeri Mämed Alikperow birinji ýeri yanmly gazandy. Ol bäsleşlige ikinji tapgyrdan goşulyşyp, beýlekilerden has köp utuk gazanmagy bilen tapawutlandy.

Merdan Haitow hem bizi buýsandyrdy. Merdanyň telekeçi ýa-da önüm harytlarynyň eksport edijisi däl-de, mugallymdygyna garamazdan, onuň hünärinden has tapawutly bilimlere eýe bolandygyny aýdyň subut etdi. Bilimleri we giň gözýetimi bilen tapawutlanan Merdan ikinji tapgyrda hem ikinji ýere mynasyp bolup, öz üstünligini gaýtalamagy başardy. Netijede, Merdan Baş baýrak ugrundaky göreşde öz ornuny has-da berkitdi.

Üçünji ýere “Türkmen Awto Merkezi” hojalyk birleşiginiden Maýa Amansaryýewa eýe boldy. Ol hem, Mämed Alikperow ýaly, başlangyç tapgyra goşulyşman, şol gün aň-bilim bäsleşigine ilkinji gezek gatnaşdy.

Onuň bilen bilelikde üçünji ýere “Turkmen Logistics” hususy kärhanasynyň IT-hünärmeni Arslan mynasyp boldy. Ol anketada öz familiýasyny görkezmedi. Belki-de onuň şeýle meşhur bolandygy üçindir (ýerlikli degişme bolmady öýdýän).

Ikinji tapgyr gyzgalaňly göreşiň has ýitileşendigini görkezdi. Baýrakly orunlaryň ykbalyny diňe bir dogry ýa-da diňe bir ýalňyş jogap kesgitläp bilýärdi. Ýeňiji toparynyň yz ýanyndan birnäçe dalaşgärler bardy. Olaryň hem-de üçünji ýere mynasyp bolan Maýa we Arslanyň aralarynda bir utuk bardy.

Wiktorinamyzyň iň ýaşy uly gatnaşyjymyz Batyr Berdiýewe ýeňijileriň üçlügine girmek üçin hemişe şol bir utuk ýetmezçilik edýärdi. Bäsleşligimiziň dördünji tapgyrynda Batyr 63 ýaşady. We guramaçylar Batyr Berdiýewe bu baýramçylykly pursadynda höweslendiriji sowagt berdiler.

Munuň bilen bilelikde, ikinji tapgyr az owlak bolsa-da bäsleşigiň netijeleri boýunça Baş baýragyň eýesi bolup biläýjek gatnaşyjylarymyzyň atlarynyň üstüni açyp bildi.

Umumy utuklar her tapgyrda birinji ýer üçin 3 utuk, ikinji ýer üçin – 2 utuk, üçünji ýer üçin – 1 utuk hasabynda jemlenýärdi.

Şeýlelik bilen, iki tapgyryň netijeleri boýunça birinji ýere 4 utuk bilen Merdan Haitow (iki ikinji ýer), ikinji ýere Güýçgeldi Sytdykow we Mämed Alikperow (birinji ýer üçin ikisinde-de üç utukdan) çykmagy başadrylar.

Emma ýagdaý her wagt üýtgäp bilýärdi. Islendik gatnaşyjy, üçünji tapgyrdan hem goşulyşsa-da, Baş baýragyň eýesi bolup bilýärdi.

Şonuň üçin hem ählimiz sabyrsyzlyk bilen üçünji tapgyra garaşýardyk. Sebäbi ol belli br derejede ýaryşy ýitileşdirip, utuk sanawyna aýdyňlyk getirip bilýärdi. Ol 1-nji iýulda geçirildi.

12 sagadyň dowamyda – irden 10:00-dan agşam 22:00-a çenli – meseleleri çözmek üçin wagt berildi. Netijede, üçünji ýere Türkmenabat şäheriniň 50-nji orta mekdebiniň mugallymy Azamat Öräýew eýe boldy.

Ikinji ýere hem Türkmenabadyň 41-nji mekdebiniň mugallymy Merdan Haitow mynasyp boldy. Merdanyň görkezeýän oýnunyň durnuklylygy hemmesini haýran galdyrýardy – üç tapgyryň ählisinde ikinji ýere mynasyp boldy.

Ýene bir gezek ýatladasym gelýär, Merdanyň giň gözýetimi oňa öz hünärinden has tapwutly bolan meseleleriň çözülşinde dogry jogap bermäne müminçilik berdi.

Mekdep mugallymlarynyň şeýle giň bilimlere eýe bolmaklary örän ajaýypdyr. Sebäbi olaryň dürli ugurlar boýunça hemmetaraplaýyn habarly bolup, öz bilimlerini okuwçylaryna peşgeş berip bilýärler.

Üçünji tapgyrda birinji ýere ýene-de Mämed Alikperow eýe boldy. Hemme zat belli bolan ýalydy. Wiktorinamyzda Baş barýaga iki dalaşgär emele geldi. Herisinde 6 utukdan bardy. Merdan Haitowda üç ikinji orun üçin, Mämed Alikperowda – iki birinji ýer üçin (birinji tapgyra gatnaşmadygyny ýatladýarys). Jemleýji tapgyrda Baş baýrak üçin göreş bu ikisiniň arasynda bolup geçmelidi.

Teoretiki taýdan, bu iki liderlere garşy beýleki gatnaşyjylar hem göreşip bilýärdi. Emma bu ýagdaý liderleriň dördünji tapgyr boýunça ýeňijileriniň arasynda bolman, olaryň ýakyn garşydaşlarynyň bolsa iň ýokary utuklary gazanmaga başaran halatynda mümkindi.

Elbetde, bu täsin bir gudrat bolardy. Hemmämiz Merdan Haitowyň Mämed Alikperow bilen birinji ýer üçin gazaply göreşip, iň ýokary utuk gazanjaklaryna garaşýardyk. Emma dördünji tapgyrda garaşylmadyk bir ýagdaý boldy – olaryň ikisi hem çaklaýşymyz ýaly netije görkezmediler...

Hormat münberiniň ýokary basgançagyna üç adam mynasyp boldular! Emma olaryň birisi hem Baş baýraga dalaşgär bolup bilmeýärdi. Bu “özleriniň alyp bilmese-de, beýlekileri gyjyndyryp bildiler” diýilişi ýaly bolýar.

Nedir Agabaýew – “Biznes maslahatçy” kärhanasynyň direktory – birinji ýeri eýelän hem bolsa, bütin oýun boýunça diňe 3 utugy bardy.

Serdar Rahymow dördünji tapgyrda asudalygy bozanlaryň biri bolup, şol utuk bilen ýeňijileriniň arasyna goşulyşdy. Ol Hazar şäherinden bolup, Daşary işler ministrliginiň düzümleýin edarasynda işleýär.

Dördünji tapgyryň ýene bir ýeňijisi –Maýa Amansaryýewa. Bütin wiktorinanyň netijeleri boýunça ol 4 utuk gaznamagy başardy. Bu hem Baş baýragy almak üçin pes görkezijidi. Maýa hem birnäç etapgyry göýbermeli boldy.

Jemleýji tapgyrda ikinji ýeri 29 utugy bolanlar öz arasynda paýlaşdylar. Bu aralarynda kän umumylygy bolan iki sany ýaş erkek adamdy.

Ikisiniň ady hem Azamat. Olaryň ikisi hem Türkmenabat şäherinde ýaşap, ikisi hem mekdep mugallym bolup işleýärler. Emma familiýalary aýry – Oçilow we Öräýew.

Olaryň umumy häsiýetleriniň arasynda: ikisi hem Baş baýrak ugrunda esasy liderlere bäsdeş bolup bilmediler.

Öräýew bäsleşlik boýunça 3 utuk (üçünji we ikinji orunlar üçin), Oçilow bolsa ikinji orun üçin 2 utuk gazanmagy başardylar.

Ikinji orna 29 utuk bilen ýurdumyzyň demirgazyk welaýatynyň ýeketäk wekili Hemra Ataýew mynsayp boldy.

Ýene bir kümüş ýeňijisi “Degirmen topary” hojalyk birleşiginiň menejeri Gahryman Rahmanowdyr.

Hemmämize mälim bolan Mämed Alikperow 29 soraga jogap berip, ikinji ýere mynsyp boldy. We jemleýji tapgyryň soňky ýeňijisi – Merdan Haitow. Gynansak-da, bütin oýunyň dowamynda ol ilkinji gezek ikinji orundan pese düşdi. Bu Merdanyň erbet oýun görkezendigi barada aýdanok, sebäbi ol öňküsinden has köp utuk gazanyp bildi.

Birinji tapgyrda hasabynda 22 utuk bolup ol ikinji orna mynasyp bolan bolsa, ikinji we üçünji tapgyrda öz ornuny berkitmek üçin ol eýýäm 25 we 27 utuk gazanmalydy. Dördünji tapgyrda bolsa ol 28 utuk gazanmagy başardy, bu onuň şahsy rekordydy. Emma bu görkeziji diňe üçünji orny eýelemek üçin ýeterlikdi.

Bu sebäpli Merdan öňküsinden hem gowy oýnady diýip aýdyp bileris. Ýöne onuň bäsdeşleri has ýokary netijeleri görkezip bildiler.

Oýuna ikinji tapgyrdan goşulyşan Mämed Alikperow hem Merdan Haitow ýaly ýagdaýa düşdi. Eger-de Mämede ikinji we üçünji tapgyrda birinji ýer eýelemek üçin 28 utuk ýetik bolan bolsa, jemleýji tapgyrda bolsa 29 utugy hormat münberiniň ikinji basgançagyna münmek üçin ýeterlik boldy.

Şonuň üçin, Merdan Haitow we Mämed Alikperow oýuny durnukly dowam eden bolsalar, olaryň bäsdeşleri barha güýçlenip ynamly öňe barýardylar.

Bäsleşligiň dowamyndaky öňegidşlik wiktorinamyzyň esasy üstünligi boldy.

Şeýlelik bilen, jemleýji netije çykaralyň. Merdan Haitow dört tapgyr boýunça 7 utuk gazandy (üç ikinji ýer we bir üçünji ýer).

Mämed Alikperow iki gezek birinji ýere we bir gezek ikinji ýere mynasyp bolup, umumy 8 utuk gazandy.

Netijede, Baş baýragy “Timar” kompaniýasynyň import we eksport boýunça menejeri Mämed Alikperow eýeledi.

Esasy ýeňijimize, tapgyrlaýyň ýeňijilere we “Eksport işi” wiktorinamyza ähli gatnaşyjylara öz minnetdarlygymyzy bildirýäris, olaryň ählisi sowgatlar we degişli şahadatnamalar bilen sylaglanyldy.

Soňunda bolsa ýene bir sowal – “Haýsy bäsleşik görnüşiniň ady oglanyň we gyzyň atlarynyň birlşmeginde emele gelýär?”

“Wiktorina” (Wiktor we Inna) diýenler, dogry jogap berip bildiler!

Bekdurdy AMANSARYÝEW

Foto: Orient.tm