Biz ýakynlaşmagy ugur edinýäris

10 günlik dartgynly küşt bäsleklerinden soň, Türkmenistanyň Ýokary liga küşt çempionaty tamamlandy. 9-18 fewral aralygynda Aşgabadyň küşt-şaşka mekdebinde iki kategoriýada – açyk we zenanlar kategoriýasynda guralan bäsleşikler uly gyzyklanma döretdi. Açyk kategoriýa ozal esasan erkek küştçiler üçin niyetlenen bölüm bolup, soňky ýyllarda zenan oýunçylaryň hem gatnaşmagy höweslendirilýär.

Bäsleşikler "standart" formatda geçirildi. Bäsleşikleriň soňky güni ýapylyş dabarasy bolup, onda ýeňijiler we baýrak eýeleri yglan edildi.

Zenanlar kategoriýasyna 14 ýaşly Jahan Rejepowa (FIDE reýtingi – 1968) 11-den 9,5 utuk bilen ýeňiji boldy. Ol öz ýaşyndan uly tejribe we ussatlyk bilen çykyş edip, tomaşaçylary we bilermenleri geň galdyrdy.

Ikinji orny 22 ýaşly Ogulsuraý Baýrambaýewa (reýtingi – 1879; 11-den 8,5), üçünji orny bolsa Leýla Şohradowa (1986; 11-den 7,5) gazandy. Leýlanyň ýeňiş gazanjakdygyny köp hünärmen çak eden hem bolsa, ýaş Jahan – Türkmenabat şäheriniň 13-nji sport mekdebiniň tälimçisi Zumrat Açilowanyň şägirdi – hakyky sensasiýa döretdi we öz adyny ýurduň küşt taryhyna iň ýaş çempion hökmünde ýazdyrdy.

Açyk kategoriýada 20 ýaşly Halkara nebit we gaz uniwersitetiniň talyby Wepaly Halynyýazow (reýtingi – 2115) 11-den 7,5 utuk toplap, çempion boldy. Ol hem Jahan ýaly ilkinji gezek milli çempionlyk derejesine ýetdi.

Bütinleý duýdansyz – 19 ýaşly Lala Şohradowanyň (2025) ikinji orny eýelemegi boldy. Erkekleriň arasynda ýeke-täk gyz bolup, ol öň Mary şäherinde açyk birinji ligada ýeňiji bolmagy bilen ýokary «erkekler» ligasyna gatnaşmaga hukuk gazandy. Şeýle-de bolsa, onuň ýokary reýtingi we küşt federasiýasynyň beýleki talaplaryna laýyklygy sebäpli, zenanlaryň ýokary ligasynda saýlama tapgyry geçmezden, göni milli zenan ýygyndysyna kabul edilmegi, has güýçli düzümli açyk ýokary ligasynda oýnamagyna mümkinçilik berdi.

11 oýunda 7 utuk toplap we şol bir utuk gazanan üç bäsdeşini goşmaça görkezijiler boýunça yzda galdyryp, Lala dogry karara gelendigini subut etdi.

Mundan başga-da, açyk ýaryşdaky çekeleşik we 2023-nji ýylyň zenanlaryň arasynda milli çempiony bolan oýunçynyň «erkekler» çempionlyk adyny almak mümkinçiligi soňky tura çenli saklandy. Soňky tura bir oýun galanda, birinji orunda barýan Lala Şohradowa jemleýji duşuşykda öz tälimçisi – Türkmenistanyň zenan ýygyndysynyň baş tälimçisi Şahruh Turaýewa ýeňildi we ikinji orna düşdi. Şahruh Turaýew bolsa, goşmaça görkezijiler boýunça Lala garşy ýeňliş bilen üçünji ýeri eýeledi.

Iki kategoriýada hem baýrakly orunlary eýelän türgenler, şeýle-de zenanlaryň arasynda dördünji orny eýelän Bägül Ezizowa Türkmenistanyň milli ýygyndysyna girip, Gazagystanda we BAE-de geçiriljek halkara ýaryşlarda ýurduň adyndan çykyş ederler. Olar bilen birlikde, FIDE reýtingi boýunça iň ýokary derejä eýe bolan halkara grossmeýster Meýlis Annaberdiýew (2449) we soňky grossmeýster balyny ýerine ýetiren Saparmyrat Atabaýew (2516) hem milli ýygyndynyň düzümine goşuldy.

Öňdebaryjy tälimçiler we hünärmenler açyk kategoriýadaky ýaryşyň bu ýyl iň gyzykly we güýçli bäsleşikli geçen ýylky ýaryşlaryň biri bolandygyny belleýärler. Ilkinji «bäşligi» diňe ýarym utuk tapawutlandyrdy. Birinji ýer alan ýeňiji 1/3 (11-den 3,5) utugyny ýitiirip, birinji we soňky, 12-nji ornuň eýesi arasyndaky tapawut bary-ýogy 4,5 utuk boldy.

Ýaryşyň iň ýaş gatnaşyjysy 10 ýaşly Aýa Baýramowa bolup, ol 4 utuk toplap, 12 türgenden 9-njy ýeri eýeledi. Iň uly ýaşly oýunçy bolsa, 70 ýaşly halkara ussat Karen Grigorýan boldy. Ol küşt üçin ýaşy uly bolsa-da, 4,5 utuk gazanyp, 12 türgenden 9-njy ýeri eýeläp, öz ukyp-başarnygyny subut etdi.

Ýurduň Küşt federasiýasynyň başlygy Wepa Mälikgulyýew şu ýylky açyk we zenanlar kategoriýasyndaky ýaryşlaryň federasiýanyň ýaş oýunçylary ösdürmek strategiýasynyň üstünlikli amala aşyrylýandygyny görkezýändigini belleýär. Ýokary ligadaky türgenleriň ortaça ýaşy pese düşýär, çempionlar ýaşarýar, şeýle-de milli ýygyndynyň esasy «bäşligi» bilen «ikinji derejeli» oýunçylaryň arasyndaky oýnamagyň derejesindäki tapawut azalýar. Sportda bäsdeşligiň artmagy bolsa, öňegidişlige eltýär.

Ýaryşyň gurnalmagy «Küşt Älemi» akademiýasy, «Yasyl» marketing agentligi we ORIENT media-platformasy tarapyndan goldanyldy.

Ýaryş barada giňişleýin maglumat şu salgydan elýeterli: https://chess-results.com/tnr1111611.aspx?lan=11&art=1

ORIENT

Foto: TKF