Biz ýakynlaşmagy ugur edinýäris

Gümrük gullugy ýurduň serhedinden geçýän harytlaryň hereketini kadalaşdyrmak üçin jogapkär döwlet edarasydyr. Gümrük taýdan resmileşdirmek bolsa harydy eksport etmek üçin gümrük gullugyndan rugsatnama almak prosesidir. Eksport prosesiniň möhüm bölegi, eksportçylar üçin gümrük we gümrük taýdan resmileşdirmek prosesine düşünmek möhümdir.

Gümrük gullugynyň eksport prosesinde tutýan orny

Gümrük gullugy eksport prosesinde birnäçe möhüm rol oýnaýar, şol sanda:

1. Eksport düzgünleriniň berjaý edilmegini üpjün etmek: Eksport edijiler eksport ygtyýarnamalaryny, nyrhlary we gümrük paçlaryny dolandyrýan dürli eksport düzgünlerine boýun bolmalydyrlar. Gümrük gullugy eksport edijileriň bu düzgünleri berjaý etmegini we gadagan ýa-da çäklendirilen harytlary eksport etmeýändiklerini üpjün etmek üçin jogapkär edaradyr.

2. Milli howpsuzlygy goramak: Gümrük gullugy harby ýa-da terrorçylyk maksatlary üçin ulanylyp bilinjek harytlaryň eksportynyň öňüni almak bilen milli howpsuzlygy goramakda hem möhüm rol oýnaýar. Mysal üçin, gümrük gullugy ýaraglary, partlaýjy maddalar we beýleki howply materiallaryň iberilişini barlap biler.

3. Keseliň we zyýankeşleriň ýaýramagynyň öňüni almak: Gümrük gullugy şeýle hem zyýanly patogenleri göterip biljek oba hojalyk önümleri we beýleki harytlaryň iberilişini barlamak arkaly keselleriň we zyýankeşleriň ýaýramagynyň öňüni almak üçin işleýär.

4. Söwda işini ýeňilleşdirmek: Gümrük barlag amallaryny ýönekeýleşdirmek we serhetdäki gijikdirmeleri azaltmak arkaly söwdany ýeňilleşdirmekde hem rol oýnap biler. Bu hem eksport prosesini has netijeli we kärhanalar üçin has arzan edip biler.

Gümrük taýdan resmileşdirmek prosesi

Gümrük taýdan resmileşdirmek prosesi adatça aşakdaky ädimleri öz içine alýar:

1. Zerur resminamalary taýýarlamak: Eksport edijiler gümrük taýdan resmileşdirmek üçin birnäçe resminamalary, hususan-da eksport deklarasiýasy, täjirçilik hasap-fakturasy, gaplaýyş sanawy we zerur bolsa eksport ygtyýarnamasy taýýarlamalydyrlar.

2. Resminamalary gümrükhana tabşyrmak: Eksport edijiler zerur resminamalary gümrükhana elektron görnüşde tabşyrmaly ýa-da resminamalar bukjasyny eltip bermeli.

3. Degişli ýygymlary we salgytlary tölemek: Eksport edijiler eksport prosesinde salgytlary we ýygymlary tölemeli bolup biler. Salgyt görnüşi we salgyt möçberi eksport edilýän harytlaryň görnüşine we barmaly ýurduna baglydyr.

4. Harytlary barlamak: Gümrük gullugy iberilýän harytlaryň eksport düzgünlerine laýyk gelýändigine barlaglary geçirenden soň tassyklap biler.

5. Eksport üçin harytlary gümrük taýdan resmileşdirmek: Gümrük resminamalaryň doludygyny we harytlaryň eksport düzgünlerine laýyk gelýändigini barlanandan soň, eksport etmäge ygtyýarnama bererilip bilner.

Eksport edijiler üçin maslahatlar

Gümrük taýdan resmileşdirmekde olara kömek etmek üçin eksport edijilere üçin maslahatlar şulardan ybarat:

1. Taýýar boluň: Eksport edijiler resminamalary gümrükhana tabşyrmazdan ozal zerur resminamalaryň hemmesiniň bardygyna göz ýetirmeli.

2. Takyk boluň: Gümrük resminamalaryndaky maglumatlaryň hemmesi dogry we doly bolmaly.

3. Hyzmatdaş boluň: Eksport edijiler gümrük işgärleri bilen hyzmatdaşlyk etmeli we olara talap edilýän zerur maglumatlary ýa-da ýardam bermeli.

4. Eksport düzgünlerini biliň: Eksport edijiler önümlerine degişli eksport düzgünleri bilen tanyş bolmalydyrlar. Bu harytlaryň iberilýän ýurtlaryň talaplaryna laýykdygyny üpjün etmäge kömek eder.

Gowy işleýän gümrük ulgamynyň peýdalary

Gowy işleýän gümrük ulgamy eksport edijiler üçin birnäçe ýeňillikleri berip biler:

1. Gijikdirmeleriň azalmagy: Gowy işleýän gümrük ulgamy serhetdäki gijikdirmeleri azaltmaga kömek edip biler.

2. Geljege bolan ynamyň artmagy: Gowy işleýän gümrük ulgamy eksport edijilere harytlary ibermäge we amallaryny has gowy meýilleşdirmäge kömek edip biler.

3. Töwekgelçiligiň azalmagy: Gowy işleýän gümrük ulgamy eksport düzgünlerine boýun egmedikleri üçin eksport edijilerine jerime salynmagyny ýa-da jezalandyrylmagyny azaltmaga kömek edip biler.

Gümrük gullugy we gümrük taýdan resmileşdirmek eksport prosesinde möhüm rol oýnaýar. Gümrük gullugy we gümrük taýdan resmileşdirmek prosesiniň roluna düşünmek bilen, eksport edijiler harytlarynyň netijeli işlenmegini üpjün edip bilerler.

Ulanylan edebiýatlar:

https://taxation-customs.ec.europa.eu/customs-4/introduction-customs-controls_en

https://www.wcoomd.org/Topics/Facilitation/Instrument%20and%20Tools/Conventions/pf_revised_kyoto_conv/Kyoto_New

https://worldcustomsjournal.org/Archives/Volume%2014%2C%20Number%201%20%28Apr%202020%29/1897%2001%20WCJ%20v14n1%20Antov.pdf

https://www.definebusinessterms.com/customs-control/

https://www.lawinsider.com/dictionary/customs-control

https://www.inboundlogistics.com/articles/customs-clearance/

Bu neşir USAID-yň Merkezi Aziýa Söwda Maksatnamasy ORIENT maglumat portaly bilen bilelikde "Eksport ekoulgamy ösdürmek başlangyjy" atly rubrikanyň çäginde taýýarlandy.

Foto: customs.gov.tm