Biz ýakynlaşmagy ugur edinýäris

Duşenbe güni Türkmenistanda kabul edişlik möwsümi badalga aldy. Ýurdumyzda hereket edýän ýokary okuw mekdepleriniň 25-si orta mekdepleriň uçurymlarynyň müňlerçesini okuwa kabul etmäge taýýar. Bu diňe bir dalaşgärler üçin däl, eýsem çagalaryndan has köp alada edýän ene-atalar üçinem kyn döwür. Sebäbi, olar düýnki mekdep okuwçysynyň bu gün talyplaryň hataryna goşulma işiniň üstünlikli tamamlanmagy üçin aladalanýar.

Bu ýagdaý öz-özünden düşnükli bolsa gerek, sebäbi 15 müňe golaý ýere 35 müňe barabar dalaşgär bar. ÝOM-lere resminama kabul edişlik 30-njy iýula çenli dowam eder. Aslynda, giriş möwsümini şertli üç döwre bölüp bolar - lukmançylyk barlagyndan geçmek, resminamalary tabşyrmak we giriş synaglary. ORIENT ýönekeý ýalňyşlyklyklaryň öňüni aljak we resminamalary tabşyrmak işiniň has öndürijilikli bolmagyny üpjün etjek maslahatlaryň birnäçesini öz okyjylaryna hödürleýär, sebäbi bu iş göräýmäge aňsat we ýönekeý ýaly, emma ony iş ýüzünde amala aşyrmak o diýen ýeňil düşmän, talyplyga dalaş edýänleri-de, olaryň ene- atalaryny hem alada goýup biler.

1. Lukmançylyk barlagyndan gorkmaň, ol okuwa girmäge isleg bildirýänleriň ruhy we beden sagdynlygyny tassyklaýan adaty prosedura bolup, çak edişiňizden az wagt alar.

Okuwa girmäge isleg bildirýänleriň lukmançylyk barlaglarynyň geçirilýän saglyk öýleriniň öňünde “düýnki” mekdep okuwçylaryndan ybarat bolan uly mähelle, elbetde, her bir dalaşgäriň möhürler bilen tassyklanan kepilnama edinmek umydyna badak salyp biler. Bu ýerde ýaşlara barlagy çalt we netijeli geçmäge kömek etjek iň esasy “tilsim” – işiň başyna barmak. Nobata duranlaryň sanynyň ummasyzdygyna üns bermeli däl, sebäbi, ol köpelişi ýaly, basym hem kemelýär. Okuwa girmäge isleg bildirýänleriň saglygy goraýyş barlaglary geçirilýän saglyk öýleriniň lukmanlary barlaglary, netijelerine täsir ýetirmezden, çalt we guramaçylykly geçirmäge ökdelän öz işine ezber tejribeli hünärmenlerdir.

Ilki bilen barlaga ýollanma berilýän iş otagyna barmaly. Soňra rentgen barlagyny geçmeli we esasy barlaglaryň tabşyrylýan otagynda zerur bolan amallary ýerine ýetirmeli. Hut şu iki ädim - rentgen we esasy barlaglar köp wagt alýar, oftalmologlar, diş lukmanlary, hirurglar we beýleki ýöriteleşdirilen lukmanlar ýokary ussatlyk bilen sorag-jogap we gözden geçiriş işlerini ýerine ýetirýärler, şunlukda her kim degişli lukmanlar tarapyndan nobatma-nobat kabul edilip, adamlar kän garaşmaly bolmaýar. Iň esasy zat, bir lukmana bellän nobatyňa doly garaşyp, onuň netijesini alanyňdan soň, başga lukmana nobata durmak, sebäbi birbada birnäçe gapa nobat tutmagyň soňy köplenç bulaşyklyk, kä halatda dawa bilen tamamlanýar.

2. Resminamalary öňünden doldurmaň, zerur maglumatlar boýunça bellikler etmek ýeterlik.

Dalaşgärleriň köpüsi dürli we käte düýbünden zerur däl maglumatlar bilen doldurylan kagyz toplumy bilen gelýär. Şahsy sahypa, terjimehal, beýleki maglumatlar – bulary taýynlamak üçin köp wagt sarp edilýär, şu we beýleki resminamalar ýokary okuw mekdebiniň özünde doldurylýar, şonuň üçin esasy zat – maşgala agzalaryňyz, olaryň her biriniň doglan senesi, ýazgyda duran we okaýan ýa-da iş ýerleri baradaky maglumatlardan ybarat bellikleriňizi taýýarlaň we şol maglumatlara görä ýerinde ähli resminamalary düzgün boýunça dolduryň. Meýletinçi hökmünde kabul ediş kampaniýasyna gatnaşýan talyplar resminamalary doldurmakda ýüze çykýan soraglara jogap berip, sizi ugrukdyrarlar.

Ýeri gelende aýtsak, ätiýaçlyk üçin her bir doldurylmaly kagyzyň öňünden birnäçe nusgasyny edinmek has ýerlikli bolar, sebäbi islendik resminamany bir gezekde ýalňyşsyz ýazaýmak başartmazlygy mümkin, beýle ýagdaýda täze nusga almak üçin gitseňiz, ýeriňize başga biri geçip, işiňiz gijiger. Tölegli bölüme okuwa girmäge synanyşýan bolsaňyz, okuw tölegi boýunça borçnama barada dil haty ýazmak üçin ene-atalaryň haýsydyr biriniň bolmagy hem hökmanydyr.

Ýaşaýan ýerine ýazga duranyna bir ýyl bolmadyk dalaşgärler forma №3 kepilnamasyny hem getirmelidirler.

3. Egin-eşik erkin görnüşde, ýöne dürs ýagdaýda bolmaly.

Resminamalaryny tabşyrmaga doly taýýar eden dalaşgärler ÝOM-lere erkin görnüşli, ýöne düzüw we dürs eşikde barmalydyr. Gysga balaklary, köýnekleri geýmek bolmaz, artykmaç şaý-sepiň hem geregi ýok. Gyzlara saçyny ykjam ýygnamak maslahat berilýär.

4. Dalaşgäriň resminamalaryny tabşyrandygyna güwä geçýän kepilnamany ýitiräýmäň we synaga ýanyňyz bilen pasportyňyzy almagy ýatdan çykarmaň.

Dalaşgäriň resminamalaryny tabşyrandygyna güwä geçýän kepilnama göräýmäge uzypsyzja, o diýen bir ähmiýeti bolmadyk kagyz bölegi ýaly, muňa seretmezden, bu kagyz bolmasa, siz giriş synaglaryna goýberilmersiňiz. Onuň arka ýüzünde siziň synagdan üstünlikli ýa-da şowsuz geçendigiňiz barada bellik edilýär. Iň soňky synagdan geçeniňizde bolsa, möhür basylýar. Synag döwründe zerur bolan iki esasy zady – bu möhüm resminamany we pasportyňyzy ýanyňyz bilen götermek üçin ýörite bukja ediniň.

5. Bilimiňize bil baglaň, akyma görä hereket ediň.

Resminamalar kabul edilenden soň, diňe “akyma görä hereket” etmek galýar. Synaglaryň geçirilmeli güni okuw mekdebine geleniňizde adyňyz, familiýaňyz okalar, synaglar bellenen tertip boýunça geçer. Synag toparynyň agzalaryndan başga-da, gözegçilik üçin wideo ulgamlary hem bar. Ýalňyşlyklara we säwliklere ýol bermek bolmaz, her bir soraga anyk we takyk jogap bermäge çalyşyň. Synag toparynyň agzalary belli bir jogap bermezden, sizi ugradan bolsalar, ýokarda agzap geçen kagyzjygymyzyň arka ýüzüne göz aýlaň, şol ýerde hökman bellik edilen bolmaly.

Her bir dalaşgäriň anyk düşünmeli ýeke-täk zady – synag tabşyrýan dersiňizi gowy bilýän bolsaňyz, bilet boýunça soraglara we toparyň agzalarynyň berjek ugurdaş soraglaryna ýeňillik bilen doly we dogry jogap bermegi başararsyňyz.

ORIENT news

Foto: orient.tm