Biz ýakynlaşmagy ugur edinýäris

Doktor Mihael Lýudwig – meşhur awstriýaly syýasatçy, 2018-nji ýylyň 24-nji maýyndan bäri Wenanyň meri we gubernatory. Ol hemişe Awstriýa-Türkmen jemgyýetiniň taslamalaryna goldaw berdi. IV Wena balyna ýardamçylyk etdi, bala, Türkmenistanyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygyna bagyşlanan “Galkynyş” türkmen-awstriýa žurnalynyň ýörite sanyna we ş.m. gutlag hatyny iberdi.

Doktor Mihael Lýudwig ORIENT-iň habarçysynyň sowallaryna uly kanagatlanma bilen jogap bermäge razyçylyk berdi.

– Siz halklary ýakynlaşdyrmakda medeniýetiň eýeleýän ornuna nähili garaýarsyňyz?

– Awstriýa we Türkmenistan biri-birinden örän uzak aralykda ýerleşýän bolsa-da, medeniýet parahaatçylygyň ilçisi hökmünde bu ýurtlaryň halklaryny ýakynlaşdyrýar. Men Aşgabatda-da, Wenada-da bilelikdäki tagaallalarymyzyň netijesinde ençeme bilelikdäki medeni çäreleriň, şol sanda türkmen paýtagtynda Wena balynyň dördüsiniň geçirilendigine şatdyryn. Medeniýet – munuň özi raýdaşlygyň, özara düşünişmegiň we geografik taýdan birek-birekden uzakda bolsa-da, halklary ýakynlaşdyrmagyň esasydyr.

– Şu ýyl Wena ýaşamak üçin dünýäniň iň uly şäherleriniň arasynda gowusy diýen ady gaýdyp aldy. Wena şäheriniň Aşgabat bilen gatnaşyklary çuňlaşdyrmak üçin bu dereje neneňsi ähmiýetlidir?

– Biz şäher gurşawyny ösdürmek we dolandyrmak babatda netijeli tejribe alyşmaga, hünärmenleriň özara gatnaşyk etmegine, mundan beýläk-de hyzmatdaşlyk etmäge ýardam bermek üçin bilermenler jemgyýetçliginiň pikirini göz öňünde tutmaga hemişe taýýardyrys. Ikitaraplaýyn derejede ýola goýlan hoşniýetli gatnaşyklaryň mundan beýläk-de oňyn ýagdaýda ösdüriljekdigine umyt edýärin.

– Wena dünýä medeniýetiň merkezi hökmünde bellidir. Pandemiýa bilen baglanyşykly bolup geçen kynçylyklara garamazdan, Wena bilen Aşgabadyň arasyndaky medeni gatnaşyklaryň yzy üzülmedi. Siz ýakyn döwür üçin gatnaşyklary nähili göz öňüne getirýärsiňiz?

– Häzirki wagtda biz Wenada türki dilli halklaryň, şol sanda Türkmenistanyň hem medeniýetiniň festiwalyny guramagy meýilleşdirýäris. Eger bu taslamany biziň pikir edişimiz ýaly amala aşyrmak başartsa, men bu waka tükeniksiz şat bolaryn.

– Türkmenistan Awstriýanyň kompaniýalary üçin uly gyzyklanma döredýär. Olar hem öz gezeginde Türkmenistana häzirki zaman tehnologiýalaryny, işewürligi öňe ilerletmegiň baý tejribeseni, senagatyň, gurluşyk pudagynyň, saglygy goraýyşyň, azyk senagatynyň, syýahatçylygyň ösdürilmegini hem-de birnäçe beýlekileri hödürläp biler. Siziň pikiriňizçe, awstriýaly kompaniýalar üçin geljegi uly türkmen bazary näderejede möhümdir?

– Logistika ulgamynda, senagat kärhanalaryny gurmakda, ýollary köprüleri bina etmekde Türkmenistanda eýýäm köp sanly awstriýaly kompaniýalar, ulag firmalary, iberji kompaniýalar we beýlekiler hereket edýär. Biziň işewürlerimiz üçin tiz ösýän türkmen bazarynda islendik görnüşde berilýän goldaw wajypdyr. Şunuň bilen baglylykda, ykdyadyýet we işewürlik ulgamynda ikitaraplaýyn gatnaşyklaryň ösdürilmegine 2021-nji ýylyň dekabr aýynda Awstriýanyň daşary işler ministri Mihael Linhartyň Türkmenistana bolan saparynyň goşmaça itergi berendigini bellemek isleýärin.

– Şu işde Awstriýanyň Ykdysadyýet edarasy nähili orun eýeläp biler?

– Men Awstriýanyň Ykdysadyýet edarasy babatda aýdyp bilmerin. Ýöne, men Awstriýanyň kompaniýalaryna täze bazarlaryň açylmagy üçin ähli tagallalary hemişe goldaýaryn.

– Siz Wenanyň hem-de Aşgabadyň dolandyryş edaralarynyň gatnaşmagyndaky bilelikdäki taslamalaryň durmuşa geçirilmeginiň geljegine nähili garaýarsyňyz?

– Wena özara bähbitli taslamalar, şol sanda türkmen paýtagty bilen hem taslamalar üçin, eger munuň çin ýagdaýlar bolsa, hemişe açykdyr. Men Aşgabat şäheriniň häkimi bolan Şamuhammet Durdylyýewiň 2018-nji ýylda Wena gelendigini ýatlaýaryn. Şonda myhman Awstriýanyň paýtagty bilen tanyşdy, uly roždestwo ýarmarkasyna hem-de biziň edaramyzyň öňündäki Rathausplatsde guralaan däp bolan kinofestiwala baryp gördi. Men Wenanyň Diplomatik akademiýasynda uly üstünlik bilen bilim alýan türkmen diplomatlary barada hem, şeýle-de, Aşgabatda leksiýalar bilen çykyş eden awstriýaly diplomatlar barada ýatlap geçmek isleýärin.

– 16-njy oktýabrda Bitaraplyk syýasatyny yzygiderli alyp barýan Awstriýa bilen Türkmenistanyň diplomatik gatnaşyklarynyň ýola goýulmagyna 30 ýyl dolýar. Biziň çylşyrymly döwrümizde medeni diplomatiýanyň näderejede möhümdigi barada aýdaýsaňyz?

– Bitaraplyk, aýratyn-da, siziň belleýşiňiz ýaly, biziň çylşyrymly döwrümizde, döwletiň örän aýratyn hem-de wajyp halkara-hukuk derejesidir. Awstriýanyň ilatynyň dörtden üç bölegi biziň döwletimiziň bitaraplyk derejesini goldaýar. Şunuň bilen baglylykda, men Türkmenistany hem-de onuň alyp barýan hemişelik oňyn bitaraplyk syýasatyny doly goldaýaryn.

Siziň ýatlap geçen – diplomatik gatnaşyklaryň ýola goýulmagynyň 30 ýyllyk senesi –bu, elbetde, baýram etmek üçin ajaýyp sebäpdir. Medeni-diplomatik gatnaşyklar barada aýdylanda bolsa, soňky ýyllarda bu babatda örän köp gowulyklar bolup geçdi. Men şeýle hyzmatdaşlygyň netijesi hökmünde bilelikdäki awstriýa-türkmen orkestriniň döredilendigini kanagatlanma bilen bellemek isleýärin.

– Şu şanly ýylda Siziň Türkmenistana we bu ýurduň halkyna arzularyňyz?

– Türkmenistanlylara hemme gowulyklary arzuw edýärin hem-de olaryň köpüsiniň biziň hoşniýetli dostlary kabul etmäge hemişe şat bolan ajaýyp Wenamyza gelip görmek mümkinçiligi bolar diýip umyt edýärin.

– Biziň sowallarymyza jogap bermäge wagt tapandygyňyz üçin köp sag boluň.

ORIENT-iň Awstriýadaky ýörite habarçysy
doktor Neda BERGER,
Foto: Kristian Ýobst