3-5-nji dekabr aralygynda Türkmenbaşy şäherinde häzirki zaman S-100 nawigasiýa standartlaryny ornaşdyrmak boýunça sebitdäki ilkinji okuw maslahaty geçirildi. Çäre Halkara deňiz guramasy (IMO) tarapyndan Halkara gidrografiýa guramasy (IHO) we Halkara maýakçylyk gullugynyň assosiasiýasy (IALA) bilen bilelikde gurnaldy.

Bu çärä Azerbaýjandan, Gruziýadan, Gazagystanyňdan, Türkiýäniň we Türkmenistanyň deňiz dolandyryş edaralarynyň we gidrografiýa gulluklarynyň wekilleri gatnaşdylar.

Howpsuzlyk üçin uniwersal standart

S-100 standartyny ornaşdyrmak IMO-nyň elektron nawigasiýa (e-navigation) ugrundaky ählumumy strategiýasynyň esasy bölegidir. S-100 gämileriň nawigasiýa maglumatlaryna elýeterliligini we olary ulanmagyny gowulaşdyrmak üçin niýetlenen ählumumy gidrografiki maglumat modelidir.

S-100 dürli görnüşli sanly maglumatlary (çuňluk, akymlar, daşgynlar, howa) ECDIS-de (elektron kartografik nawigasiýa-maglumat ulgamy) ulanylýan ýeke-täk, sazlaşykly ulgama birleşdirýär. Bu deňizçilere has has esaslandyrylan kararlar kabul etmäge mümkinçilik berýär we deňizde howpsuzlygy ep-esli ýokarlandyrýar.

S-100-e hökmany geçiş

Täze standarta geçmek – bu diňe döwrebaplaşdyrmak däl, eýsem halkara borçnamadyr. IMO tarapyndan kabul edilip, gaýtadan seredilen ECDIS standartlary S-100 ulgamynyň tapgyrlaýyn durmuşa geçirilmegi göz öňünde tutulýar, bu ulgam 2029-njy ýylyň 1-nji ýanwaryndan başlap oturdylýan ähli täze enjamlar üçin hökmany bolar.

Türkmenbaşy şäherindäki okuw maslahaty gatnaşyjylar öz gulluklarynyň häzirki mümkinçilikleri bilen geljekki talaplarynyň arasyndaky boşlugy nädip doldurmalydygyny ara alyp maslahatlaşdylar. S-100 standartyna laýyk gelýän nawigasiýa maglumatlarynyň öndürilmegine, paýlanmagyna we dolandyrylmagyna, şeýle hem elektron nawigasiýa maglumatlarynyň hyzmatlaryny (ENDS) ösdürmäge aýratyn üns berildi.

Okuw maslahatyň Türkmenistanda geçirilmegi sebitleýin hyzmatdaşlygy ösdürmäge ýardam edýär hem-de deňiz we multimodal ýollaryň, şol sanda täze “Gara deňzi – Hazar deňzi” ulag geçelgesiniň howpsuz we netijeli işlemegini üpjün etjek sazlaşykly çarçuwanyň esasyny goýýar, bu ýol boýunça ylalaşyga 2025-nji ýylyň dekabrynda gol çekilmegi meýilleşdirilýär.

ORIENT