Türkmеnistan ýoduň gorlary we gazyp alnyşy boýunça dünýäde 5-nji orny eýeleýär. Şeýle-de ýurdumyz mikroelementleriň giň görnüşini almak maksady bilen, ýod-brom suwlarynyň toplumlaýyn gaýtadan işlemegine geçmekçi.

Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň Himiýa institutynda «Ylym – ösüşiň ýoly» atly maslahat geçirildi. Bu ýerde esasy içerki taslamalaryň öňe sürülmegi, şol sanda halkara hyzmatdaşlary bilen bilelikdäki taslamalar ara alnyp maslahatlaşyldy.

Himiýa we gidromineral çig mal tehnologiýasy boýunça uly ylmy işgär Lýudmila Atamalowa täze ýataklaryň mümkinçiligine ünsi çekdi, şol sanda Günbatar Ekeremde diňe ýody däl, eýsem bromy, litini, stronsini we duzlary hem almak mümkinçiligi bardygyny belledi. Çig mal garyndylardan arassalaýşy talap edýär, munuň bilen birlikde Türkmenistanda radioaktiw ýoduň ýoklugy barada bellenildi. Dört sany işläp duran zawodda ýody almak üçin howa-dezorbsiýa usuly ulanylýar, ýöne sublimasiýa iň öňdebaryjy tehnologiýa hasap edilýär.

Aýraryn üns Bereket ýatagyna çekildi. Ol ýerde çig malda ýoduň düzümi bir litrde 420 ml deň. Bu bolsa dünýä tejribesinde özboluşly rekord görkezijisidir. Türkmenistan täze tehnologiýalary işläp düzmek we gidromineral çig maly gaýtadan işlemegiň ýollary boýunça hytaý kompaniýalary bilen gepleşikler geçirýär.

Şeýle hem maslahatda Bereketdäki zawodda öndürilýän gliserin turşusynyň galyndylary esasynda dökünleri öndürmek üçin buýan köküni gaýtadan işlemek boýunça taslamasy ara alnyp maslahatlaşyldy. Özbegistanly alymar bilen bilelikdäki gözlegler 2024-nji ýylyň ahyryndan bäri geçirilýär, türkmen tehnologiyasyny patentleşdirmek üçin taýýarlyk görülýär. Galyndylary gaýtadan işlemek ekologiýa taýdan has arassa önümçiligi döredip, topraklaryň hasyllylygyny üpjün eder.

Şeýlelikde, Türkmenistan tebigy serişdeleriň toplumlaýyn ulanylşyny ornaşdyrmak we halkara hyzmatdaşlary bilen işleşmek arkaly himiýa senagatyny ösdürmegi dowam edýär.