Biz ýakynlaşmagy ugur edinýäris

2025-nji ýylyň 5-nji martynda 14-nji Milli Halk ýygnagy Pekinde üçünji ýyllyk mejlisini açar. Ýyllyk sessiýanyň teklip edilýän gün tertibi hökümetiň iş hasabatyny gözden geçirmegi we 2024-nji ýyldaky milli ykdysady we durmuş ösüşi boýunça ýyllyk meýilnamanyň ýerine ýetirilişi baradaky hasabaty we 2025-nji ýylda milli ykdysady we durmuş ösüş meýilnamasynyň taslamasyny gözden geçirmegi öz içine alýar.

Bu aralykda, Hytaý Halk Syýasy Konsultatiw Geňeşiniň 14-nji Milli Komitetiniň üçünji mejlisini 2025-nji ýylyň 4-nji martynda Pekinde başlamagy teklip edildi.

"Iki sessiýanyň" öňisyrasynda Hytaý Halk Respublikasynyň Döwlet Geňeşiniň ministrlikleri Milli Halk Gurultaýyna deputatlar we Hytaý Halk Syýasy Geňeşiniň Milli Komitetiniň agzalary geçen ýylky teklipleriň ýerine ýetirilişi barada hasabat berdiler.

Geçen ýylky “iki sessiýadan” gelen teklipler 2000-den gowrak hökümet maksatnamalarynda, çärelerinde öz beýanyny tapdy.

Ministrlikleriň wekilleri bu barada täze syýasy möwsüm başlamazyndan öň Hytaý Halk Respublikasynyň Döwlet Geňeşiniň metbugat gullugynda geçirilen brifingde çykyş etdiler.

Geçen ýylyň ýazynda Milli Halk ýygnagynyň wekilleri 8 700 sany teklip hödürlediler. Hytaý Halk Syýasy Konsultatiw Maslahatynyň Milli komitetiniň agzalaryndan 4800-den gowrak teklip alyndy. Olaryň köpüsi ýurtdaky daşky gurşaw, maliýe, innowasiýa we jemgyýetçilik dolandyryşyna uly täsir etdi.

Geçirilen brifingde Hytaý Halk Respublikasynyň ýaşaýyş jaý, şäher we oba gurluşygy ministriniň orunbasary Szýan Wanžun 2024-nji ýylda ýurtda ýaşaýyş jaý, şäher we oba gurluşygynda alnyp barlan işler barada şeýle diýdi:

-Ýaşaýyş jaýy, şäher we oba gurluşygy bir tarapdan adamlaryň abadançylygy, beýleki tarapdan bolsa, ösüş bilen baglanyşykly. 2024-nji ýylda ýaşaýyş jaý, şäher we oba gurluşygy ministrligi 805 sany teklibi gözden geçirdi we olardan "elýeterli ýaşaýyş jaý gurluşygyny çaltlaşdyrmak", "şäher obalarynyň üýtgemegine yzygiderli goldaw bermek" we "şäher durkuny täzelemek" ýaly möhümleri durmuşa geçirmäge başlady.

Hytaý Halk Respublikasynyň Raýat dolandyryşy meseleleri boýunça ministriniň orunbasary Tan Çenpeý ýurtdaky uly ýaşly adamlara edilýän hyzmatlar dogrusynda edilen işler barada durup geçdi:

-Uly ýaşly adamlara öýde seretmek üçin kiçi etrap hyzmatlarynyň ösdürilmegi garry adamlaryň isleglerine laýyk gelýär. Geçen ýyl Raýat dolandyryş ministrligi şeýle maksatly 87 sany teklip aldy. Häzirki wagtda tutuş ýurt boýunça 367 müň kiçi etrap edaralary we garrylara ideg merkezleri döredildi, milli we sebit derejesinde aýdanymyzda bolsa, 446 sany tor instituty döredildi.

Hytaýyň Tebigy baýlyklar ministrliginiň duşenbe güni çap eden hasabatyna görä ýurduň deňiz ykdysadyýeti 2024-nji ýylda 10 trillion ýuandan geçýär. Bellemeli zat, hyzmat pudagy 2024-nji ýylda deňiz ykdysadyýetine iň köp goşant goşup, umumy girdejiniň 59,6 göterimini düzdi. Deňiz önümçiligi, ykdysady ösüşiň esasy hereketlendirijisi bolup hyzmat etdi, pudagyň goşmaça gymmaty umumy girdejiniň 30 göteriminden gowragyny emele getirdi.

Deňizdäki ýel energiýasy göwrümli ösüşiň täze tapgyryna gadam basdy, sebäbi ýyllyk elektrik energiýasy ýylda 30 % ýokarlandy. Deňiz inženerçilik enjamlaryny öndürmek pudagy yzly-yzyna ýedi ýyl dünýäde iň ýokary paýyny saklap, dikelmegini dowam etdirdi.

Hytaýyň Milli statistika býurosy JIÖ 5% ýokarlanandygyny habar berdi, Hytaýyň täze hilli öndürijilik kuwwaty geçen ýylky ykdysady ösüşde esasy hereketlendiriji güýç boldy.

Resmi maglumatlar Hytaýyň JIÖ-niň 2024-nji ýylda 2023-nji ýyldakydan 5% ýokarlanyp, 134,9 trillion ýuana ýetendigini görkezýär.

Syýahatçylyk barada aýdylanda bolsa, wizasyz syýahatlar boýunça halkara syýahatçylaryň Hytaýa eden syýahatlarynyň sany 20 million boldy - bu 112 göterimden gowrak.

Hytaýa daşary ýurtdan sapar bilen gelýänleriň sany takmynan 146 milliona ýetdi. Deslapky çaklamalara görä, 2024-nji ýylda jemi içerki önüm (JIÖ) 134,908,4 milliard ýuana deň bolup, geçen ýyl bilen deňeşdirilende 5% ýokarlandy.

Hytaýa gelýänleriň sany 138,90 million bolup, 60,8% ýokarlandy. Daşary ýurtlularyň Hytaýa wizasyz syýasaty boýunça eden saparlarynyň sany 112,3% artyp, 20,12 million boldy. Hytaýyň daşary ýurtlara gidýänleriniň sany 145,89 million boldy.

Esasy pudagyň goşulan gymmaty jemi içerki önümiň 6,8 göterimini tutdy; ikinji derejeli senagat 36,5 göterime barabar boldy; üçünji pudak bolsa, 56,7 göterime barabar boldy. Jemi sarp ediş çykdajylarynyň jemi içerki önümiň ösüş depginine goşandy 2,2% ýokarlandy.

Täze energiýa ulaglarynyň önümçiligi geçen ýyl bilen deňeşdirilende 38,7% artyp, 13,168 milliona, gün panelleriniň mukdary 15,6% ýokarlanyp, 0,68 milliard kilowata, hyzmat robotlarynyň sany 15,6% ýokarlanyp, 10,519 milliona ýetdi. 3D çap ediş enjamlarynyň sany 11,3% artyp, 3,418 million boldy.

Bellenen ululykdan ýokary hyzmat kärhanalarynyň arasynda strategiki ösýän hyzmat pudaklarynyň iş girdejisi geçen ýyl bilen deňeşdirilende 7,9% ýokarlandy.

Ýokary tehnologiýa pudaklaryna goýlan maýa goýumlary geçen ýyl bilen deňeşdirilende 8.0 göterim, önümçiligiň tehnologiýany özgertmek üçin goýlan maýa goýumlary 8% ösdi.

Elektron söwda amallary geçen ýyl bilen deňeşdirilende 3,9% ýokarlanyp, 46,409,1 milliard ýuana ýetdi. Onlaýn bölek satuw söwdasy, geçen ýyl bilen deňeşdirilende 7,2% ýokarlanyp, 15228,7 milliard ýuana deň boldy. 2024-nji ýylda täze döredilen telekeçilik guramalarynyň sany 27.37 million bolup, ortaça bir günde 24 müň kärhana döredildi.

Ýaşyl we pes uglerodly öwrülişik hasam öňe sürüldi. Deslapky maglumatlara görä, 2024-nji ýylda milli uglerod dioksidiniň zyňyndylary geçen ýyl bilen deňeşdirilende 3,4 % azaldy.

2024-nji ýylda sarp ediş harytlarynyň bölek satuwy 48,334,5 milliard ýuana baryp, geçen ýyl bilen deňeşdirilende 3,5% ýokarlandy. 2024-nji ýylda fiziki önümleriň onlaýn bölek satuwy 12,787,8 milliard ýuana deň bolup, geçen ýyl bilen deňeşdirilende 6,5% köpeldi we sarp ediş harytlarynyň bölek satuwynyň 26,5 göterimini emele getirdi.

2024-nji ýylda harytlaryň importynyň we eksportynyň umumy bahasy 43,846,8 milliard ýuana ýetdi, bu bolsa geçen ýyl bilen deňeşdirilende 5,0% ýokarlandy.

Ylmy barlaglar 2024-nji ýylda 3,613,0 milliard ýuana bolup, 2023-nji ýyldakydan 8,3% ýokarlap, jemi içerki önümiň 2,68 göterimini emele getirdi.

Emeli aň pudagynyň we işewür özgertmeleriň global ynamy güýçlendirýänligi sebäpli daşary ýurt firmalary Hytaýa yzygiderli gelýärler. Daşary ýurt guramalary, esasanam EA pudagynyň ösýän potensialy sebäpli Hytaýyň bazaryna umytly garaýarlar.

“DeepSeek”-iň ösmegi ep-esli daşary ýurt maýa goýumlaryny özüne çekip, katalizator hökmünde çykyş etdi. UBS Gymmat kagyzlarynyň analitikleri Hytaýyň EA pudagyndaky ösüşiniň dürli pudaklara oňyn täsir etjekdigini bellediler.

Şol bir wagtyň özünde Hytaý halkara firmalary üçin iş gurşawyny ösdürýär. Hökümet Hytaýda daşary ýurt maýa goýumlaryny durnuklaşdyrmak, şol sanda telekommunikasiýa we lukmançylyk hyzmatlary ýaly pudaklary açmak üçin meýilnama hödürledi.

ORIENT

Foto: amsp.link