Derya Soýsal Türkmenistanyň HGI-da Magtymguly Pyragynyň mirasyny şöhlelendirdi
20.05.2025 | 19:25 |
Aşgabat — Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginiň Halkara gatnaşyklar institutynda ýañy-ýakynda geçirilen umumy sapakda alym Derya Soýsal hormatlanýan türkmen şahyry we akyldary Magtymguly Pyragynyň baky mirasyna hormat goýdy. Ol çykyşynda Pyragynyň Türkmenistanda hem-de bütin dünýäde edebiýata, filosofiýa we milli özboluşlylyga çuňňur täsir ýetirendigini belledi.
Soýsal Magtymguly Pyragyny “sözüň güýji we gudraty bilen şygyryýet dünýäsinde beýik orun alan beýik türkmen akyldary we şahyry” hökmünde häsiýetlendirdi. Ol Pyragynyň eserleriniň birnäçe dillere terjime edilip, dil we medeni çäklerden çykandygyny aýtdy. Günbatar dilindäki ilkinji belli terjime 1879-njy ýylda Wamberi tarapyndan edilip, bu waka Günbatar Ýewropada uly gyzyklanma döredipdi.
Umumy sapagynyñ dowamynda Soýsal Pyragynyň “Aýrylma” atly şygryny okap berdi we onuň türkmen watansöýüjiliginiñ kemala gelmegindäki esasy ornuna ünsi çekdi. “Bu goşguda Pyragy türkmenleri hiç haçan, hiç hili ýagdaýda Watany terk etmezlige çagyrýar” - diýip, ol aýtdy we Pyragynyň milli özboluşlylyga hem-de bitewülige bolan ygrarlylygyny nygtady.
Soýsal şeýle hem Pyragynyň şygyryýetiniñ esasy temalaryny belledi:
● Edetmenlik we watansöýüjilik
● Ruhy arassalyk
● Tebigata bolan söýgi
● Rehimdarlyk, hormat we ýagşylyk
● Pähim-paýhas we ynsanperwerlik
Soñra Soýsal Pyragyny Merkezi Aziýada medeni we ruhy şahsyýet hökmünde aýratyn belläp geçdi. “Ol diňe bir filosof şahyr we ruhy lider bolman, eýsem, türki edebiýatynda öňdebaryjy şahsyýetleriň biri boldy” - diýip, ol aýtdy. Pyragy ilkinji bolup, orta asyr Orta Aziýa hanlarynyň köşk dili bolan nusgawy çagataý dilini şygyryýetiñ we pikirlenmegiň dili derejesine ýetirip, ony edebi dil hökmünde ulanan şahyrlaryň biridir.
Onuň öçmejek yzyny ykrar edip, Türki medeniýetiniñ halkara guramasy (TÜRKSOÝ) 2024-nji ýyly Magtymguly Pyragynyñ ýyly diýip yglan edip, onuň türki dünýäsine goşan goşandyna hormat goýdy.
Soýsal umumy sapagyny beýik şahyryň öçmejek ähmiýetine ýokary baha beren Türkmenistanyň Prezidenti Serdar Berdimuhamedowyñ sözleri bilen jemledi: “Gündogaryň beýik akyldary we dana şahyry Magtymguly Pyragy, öz çuň manyly, pähimli goşgylary bilen halkymyzyň ýüreginde baky orun aldy. Ynsanperwerligi, dogruçyllygy we agzybirligi wagyz edýän Pyragynyň döredijiligi tutuş adamzat üçin gymmatly hazynadyr. Söz ussady Magtymguly Pyragynyň döredijiligi ähli döwürler üçin ruhy-ahlak mekdebidir.”
ORIENT
