“Türkmennebit” Kuala-Lumpurda pudagyň iri maýa goýum taslamalary bilen tanyşdyrýar
24.04.2025 | 18:30 |
Kuala-Lumpur, Malaýziýa, 24-nji aprel (ORIENT). Malaýziýanyň paýtagtynda geçirilen Türkmenistanyň ykdysadyýetine daşary ýurt maýa goýumlaryny çekmek boýunça 2025-nji ýylyň Halkara forumyň çäklerinde “Türkmennebit” Döwlet konserniniň başlygy Guwanç Agajanow öz nutugy bilen çykyş etdi.
Çykyş Türkmenistanyň energetika ulgamynda nebit we nebit-himiýa pudagyna ähmiýet bermek bilen, giň maýa goýum mümkinçiliklerine bagyşlanan sessiýanyň çäklerinde ýerine ýetirildi. Çykyş daşary ýurt maýa goýumlary we tehnologiýalary çekmäge gönükdirilen milli ykdysadyýetiň esasy pudaklarynyň biriniň häzirki wagt ýagdaýynyň we ösüş mümkinçilikleriniň jikme-jik synyny özünde jemledi.
Çärä gatnaşyjylara ýüzlenmek bilen, “Türkmennebit” DK-niň başlygy Guwanç Agajanow forumyň Türkmenistanyň dünýä energetika bileleşigi bilen özara bähbitli hyzmatdaşlygynyň täze ugurlarynyň we ileri tutulýan pudaklarynyň maslahatlaşmalarynda möhüm orun tutjakdygyna ynam bildirdi.
Türkmenistanyň nebitgaz senagatynyň üstünlikleri we daşary ýurt maýa goýumlaryny çekmek üçin amatly şertleriň döredilmegi Türkmenistanyň Prezidenti Serdar Berdimuhamedowyň hem-de türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň parasatly ýolbaşçylygy we yzygiderli goldaw bermekleri bilen mümkin boldy. Türkmenistanyň hut şeýle strategiki çemeleşmesi ykdysady ösüşi höweslendirmek, diwersifikasiýa we global bazarlara integrirlemek üçin uglewodorod gorlarynyň ep-esli bölegini netijeli ulanmaga gönükdirilendir. Maýa goýumlaryň giň serişde mümkinçilikleri we ileri tutulýan ugurlary Konserniň başlygy Türkmenistanyň hem yklym bölegindäki, hem-de Hazar deňziniň akwatoriýasyndaky ägirt uly serişde mümkinçiliginiň hemişe dünýä energetika bileleşiginiň üns merkezinde bolandygyny belledi. Öz çykyşynda ol maýadarlar üçin has uly gyzyklanma döretjek esasy ugurlara ünsüni jemledi:
Hazar deňziniň türkmen böleginde ofşor serişdelerini özleşdirmek mümkinçilikleri
Bu ileru tutulýan ugurlarynyň biridir. 2016-njy ýyldan bäri ygtyýarlandyrylan deňiz bloklar babatda gepleşikleri alyp barmak ygtyýarlyklary “Türkmennebit” DK-na geçirildi. Daşary ýurtly kompaniýalar bilen hyzmatdaşlyk gözlegleriň, gazyp almalaryň we gaýtadan işlemegiň hukuk esaslaryny kesgitleýän “Uglewodorod serişdeleri hakynda” Türkmenistanyň Kanunynyň çäklerinde amala aşyrylýar. Kanun halkara tejribesinde belli bolan dürli görnüşli ylalaşyklary, şol sanda önümleri bölüşmegiň, konsessiýalaryň, bilelikdäki işiň hem-de howply serwis hyzmatlaryny utgaşdyrmak mümkinçiligini bermek bilen Ylalaşyklary öz içine alýar.
Türkmenistanyň kanunçylygy daşary ýurtly maýadarlar üçin binýatlaýyn kepillikleri üpjün edýär. Hususan-da, bir görnüşli, ýagny girdejä bolan salgytly hem-de tebigy serişdeleriň ulanylmagy üçin birnäçe tölegli aňsatlaşdyrylan we ýeňillikli fiksal ulgamy göz öňünde tutulyp, olar maýadarlary beýleki hökmany töleglerden we ýygymlardan boşadýar. Maýadar özüniň uglewodorod paýyndan erkin peýdalanmaga mümkinçiligini alýar. Hazar deňziniň türkmen bölegi 30-dan gowrak ygtyýarlandyrylan bloklara bölünendir.
Gyzyklanma bildirilende, mümkin bolan maýadar “Türkmennebit” DK-na resmi arzasyny tabşyryp biler, oňa garanlaryndan soňra maýadar saýlanan blok boýunça göni, eksklýuziw däl gepleşiklere çagyrylýar. Çykyşda has gowy öwrenilen we ileri tutulýan deňiz bloklar (№ 11, 12, 16, 21, 23, 24) baradaky maglumatlar hödürlendi. Olar boýunça tizerler taýýarlanyp, geologiýa we seýsmiki maglumatlary (2D we 3D) bardyr. 11-nji we 12-nji bloklaryň “Petronas” kompaniýasynyň üstünlikli iş alyp barýan ýer bölegine degişlidigi bellenildi. Munuň özi bloklaryň ýokary ösüş mümkinçilikleriniň bardygyna şaýatlyk edýär. Bu hem-de beýleki bloklarda “Garabogaz-Deňiz” ýaly ileri tutulýan düzümler ýüze çykaryldy.
Täze we innowasion tehnologiýalary çekmek bilen, ozalky ýataklarda işläp taýýarlamalar babatda hyzmatdaşlyk. Konserniň esasy wezipeleriniň biri gazyp alynýan çig-mallaryň möçberini ýokarlandyrmakdyr. Munuň üçin gözleg-agtaryş we buraw işlerinden başlap, modelirleme, ýataklary taýýarlamak we gatlaklaryň nebiti we gazy bermegiň soňky görkezijisini ýokarlandyrmaga çenli ýaly, ähli tapgyrlarda häzirki zaman ösen tehnologik çözgütlerini ornaşdyrmak zerurdyr.
“Türkmennebit” konserni innowasion usullary ulanmak bilen, häzirki bar bolan we ileri tutulýan ýataklarda nebiti almagy ýokarlandyrmak üçin şertnamalaryň çäklerinde öňdebaryjy halkara kompaniýalar bilen hyzmat ediş we beýleki üstünlikli hyzmatdaşlygy alyp barýar. Konsern öňdebaryjy tehnologiýalary teklip etmäge taýýar bolan kompaniýalar bilen hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de pugtalandyrmaga islgeni bildirýär.
Nebiti gaýtadan işlemek we nebit-himiýa pudagynda hyzmatdaşlyk. Bu pudak Türkmenbaşynyň nebiti gaýtadan işleýän zawodlar toplumy (TNGIZT)we Seýdiniň nebiti gaýtadan işleýän zawod bilen tanalýar. Döwrebaplaşdyrmagyň esasy elementi bu kärhanalaryň gaýtadan işlemegiň kuwwatlyklaryny artdyrmaga, önümleriniň hilini ýokarlandyrmaga hem-de eksport mümkinçiliklerini giňeltmäge gönükdirilen tapgyrlaýyn dikeldiş işleri bolup durýar. NGIZ-iň esasy ösüş ugry täze tehnologiýalaryň ösdürilmegi, önümleriň bäsdeşlige ukyplylygynyň ýokarlandyrylmagy hem-de olaryň dünýä standartlaryna laýyk gelmegi bolup durýar.
TNGIZT-iň Merkezi Aziýanyň ýokary dünýä standartlaryna laýyk gelýän ýokary hilli, eksporta gönükdirilen önümleriň giň nomenklatura öndürijileriniň irileriniň biri hasaplanylýar. Görnüşleriň arasynda ýokary oktanly beton, uçar kerosini, dizel ýangyjy, nebit koksy, tehniki ýaglar, suwuklandyrylan gaz, polipropilen, gurluşyk we ýol bitumy, şeýle hem beýleki nebit-himiýa önümleri bar.
Dialoga açyklyk we hyzmatdaşlyk mümkinçilikleri
“Türkmennebit” DK-niň başlygy Guwanç Agajanow Konserniň halkara kompaniýalar bilen hyzmatdaşlygy ýola goýmak we ösdürmek üçin dialoga açykdygyny belledi. Hyzmatdaşlyga çakylyk deň hukuklylyga we özara bähbide, şeýle hem bähbitleriň we öz üstüne alnan borçlaryň hemişe berjaý edilmegine esaslanýar.
“Türkmennebit” DK-niň başlygynyň abraýly halkara meýdançasynda eden çykyşy ýurdumyzyň uzak möhletleýin we özara bähbitli hyzmatdaşlyga açyklygyny açyp görkezip, Türkmenistanyň ägirt uly energetika kuwwatyny mundan beýläk-de ösdürmek üçin daşary ýurt maýa goýumlarynyň we öňdebaryjy tehnologiýalarynyň işjeň çekilmegine strategiki taýdan maksat edinýändigini ýene bir gezek tassyklady.
