Biz ýakynlaşmagy ugur edinýäris

21-nji noýabrda Türkmenistanyň Russiýadaky ilçisi Esen Aýdogdyýew ilçihanadaky kärdeşleri bilen Moskwadaky Russiýanyň Döwlet kitaphanasynyň Gündogar edebiýaty merkezine baryp gördi, bu ýerde 16-njy noýabr bäri “Şöhlenenme” (“Отражение”) atly çeperçilik we kitap sergisi geçirilýär. Türkmen edebiýatynyň görnükli nusgawy şahyry we akyldary Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygyna bagyşlanan bu çäre, Gündogar şygyrýetiniň suratlary üçin şol bir at bilen döredilen sungat bäsleşiginiň esasy pursady boldy. Bäsleşik, Nury Hälmamedow adyndaky “Dutar owazy” atly VIII Moskwa halkara sungat festiwalynyň bir bölegi bolup, Russiýanyň Çeperçilik akademiýasy we Şekillendiriş sungaty we binagärlik boýunça ÝUNESKO kafedrasynyň howandarlygynda geçirildi.

Festiwalyň guramaçylyk komiteti kitaphananyň işgärleri bilen hyzmatdaşlykda gurnalan sergi Magtymgulynyň baý medeni mirasyny ajaýyp görkezýär. Myhmanlara gyzykly gezelenç teklip edildi, şol wagtda kitaphana işgärleri Russiýanyň Döwlet kitaphanasynyň gaznasyndaky Magtymguly Pyragynyň seýrek neşirleriniň syrlaryny açdylar. Bu beýik şahyryň döredijiliginden ylham alan “Şöhlenenme” (“Отражение”) atly sungat bäsleşiginiň ýeňijileri eserlerini hödürledile ýagny kendir mata çekilen manylary we ýörelgelerini paýlaşdylar. “Söz älemi” atly çeper okaýyş bäsleşigine gatnaşyjylar Magtymguly Pyragynyň goşgularyny täsirli okadylar we tomaşaçylary onuň şygyr dünýäsine çümdürdiler. Bu aýratyn günde, sungat we şygyrýet birleşip, tomaşaçylara estetiki lezzet we çuňňur oýlanma pursatlaryny berdi, hem-de Magtymgulynyň sözleriniň çäksiz güýjüni ýene bir gezek tassyklady.

ÝUNESKO bilen bilelikde bellenilip geçiriljek şanly seneleriň sanawyna goşulan Gündogaryň akyldary we görnükli türkmen şahyry Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygy şu ýyl bütin dünýäde uly dabara bilen bellenilip geçilýär. Nury Halmämedow adyndaky VIII Moskwa halkara sungat festiwalynyň guramaçylyk komiteti bu ajaýyp çäräni goldady we moskwalylary we Russiýanyň paýtagtynyň myhmanlaryny şahyryň medeni mirasy bilen tanyşdyrmak maksady bilen baý konsertleriň we çäreleriň meýilnamasyny taýýarlady. Moskwada Türkmenistanyň we Russiýanyň sungat işgärleriniň gatnaşmagynda çäreler geçirildi: “Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy” atly konserti Russiýanyň Çeperçilik akademiýasynyň muzeý-sergi toplumynda geçirildi, “Magtymguly, sözlär tili türkmeniň” atly konserti bolsa P.I. Çaýkowskiý adyndaky Moskwanyň döwlet konserwatoriýasynyň Rahmaninow zalynda geçirildi. 2024-nji ýylyň 28-nji oktýabrynda Russiýanyň Döwlet kitaphanasynyň Paşkow öýünde “Magtymguly we onuň dünýä medeniýetindäki orny” atly halkara ylmy-amaly maslahat geçirildi. Şeýle hem dürli ýaryşlar: “Söz älemi” çeper okaýyş halkara edebi bäsleşigi, “Şöhlenenme” (“Отражение”) Gündogar şygyrýetiniň illýustrasiýa bäsleşigi, şeýle hem “Magtymguly Pyragynyň goşgularyna düzülen saz eserleri” atly kompozitorlaryň bäsleşigi we. “Paýhas tohumlary: Beýik Akyl Sapaklary” atly taslama bäsleşigi gurnaldy.

Gündogar medeniýetiniň Ýewropa filosofiýasyna, sungatyna we medeniýetine edýän täsirine ýokary baha bermek kyn. Russiýada gündogar estetikasyna bolan gyzyklanma XIX asyrda ösüp başlady we XX asyryň başynda we Sowet medeniýetiniň gülläp ösen döwründe has belli boldy. Biziň günlerimizde bu mowzuga gyzyklanma tolkunyny ýene bir gezek görýäris.

Ussat suratkeşler we höwesjeňler “Şöhlenenme” (“Отражение”) illýustrasiýa bäsleşigine gatnaşdylar. Çeper aňlatmanyň dürli taraplaryny görkezmek üçin birnäçe bäsleşikler teklip edildi. Magtymguly Pyragynyň we beýleki beýik gündogar şahyrlarynyň eserlerini çeper okamak” atly bäsleşigiň ýeňijisi Olesýa Matuşak (Gran-pri) boldy, Lýudmila Koledina, Mariýa Sarikowa we Žanna Makarowa dagylar degişliklde I, II we III baýrakly orunlary eýelediler, Anna Boriskina bolsa ýaryşyň diplomy bilen sylaglandy.

“Magtymguly Pyragynyň çeper keşbi: taryh we döwrebaplyk” atly bäsleşikde ýeňijiler – Mariýa Zaýtsewa we Hamida Nabiýewa (I dereje), Žanna Makarowa (II dereje). “Rus şahyrlarynyň Gündogar baradaky eserlerini çeper okamak” atly bäsleşikde Zifa Tulumbaýewa we Sergeý Nowoseltsew (I dereje), Ajaýyp şa (II dereje) we Darýa Azolina (III dereje) dagylar ýeňiji boldy. Tylla Şirowa “Entäk jadygöý däl, men diňe öwrenýärin” atly bäşleşikde I derejeli baýragynyň eýesi hökmünde sylaglandy. Bäsleşigiň netijesinde aýdym-sazly illýustrasiýa ýygyndysy neşir edildi, hem-de eýýam iki ýyl möwsüm bäri “Dutar owazy” atly festiwaly bilen işjeň hyzmatdaşlyk edýän Russiýanyň Döwlet kitaphanasyna berildi.

Gündogar edebiýaty merkezindäki çeperçilik sergisinde ýeňijilerden başga-da, meşhur sungat ussatlary bolan ýaryşyň emin agzalarynyň eserleri hem görkezildi. Olaryň arasynda heýkeltaraş, Türkmenistanyň halk suratkeşi Gylyçmyrat Ýarmämmedow, suratkeş we dizaýner Dariý Asadullaýew, şeýle hem Halkara Suratkeşler federasiýasynyň agzasy Wladimir Igaýew bar.

Çeperçilik we kitap sergisi 16-njy dekabra çenli açyk bolar, emma Gündogar edebiýaty merkeziniň işgärleri ony uzaltmagyň mümkinçiligi barada eýýäm gepleşiklere başladylar. Mümkin boldugyça köp adamyň Magtymguly Pyragynyň baý mirasy bilen tanyşmagy üçin sergini 2024-nji ýylyň ahyryna çenli uzaltmak üçin işjeň gepleşikler alnyp barylýar.

Sergä girmek kitaphananyň iş wagtynda hereket etýän okyjy biledi bilen amala aşyrylýar.

Foto: “Dutaryň owazlary” festiwalynyň metbugat gullugy