Türkmen-özbek ekologiýa hyzmatdaşlygyny çuňlaşdyrmagyň çäginde, Türkmenistan bilen Özbegistan ýabany ösýän keýik okaranyň (ferula) görnüşleriniň populýasiýalaryny dikeltmek üçin bilelikdäki synag taslamasyny işe girizýärler. Bu taslama çölleşmä garşy göreşmek we “çöl agrotokaýçylygyny” ösdürmek boýunça uly göwrümli işleriň bir bölegi bolar.

Bu başlangyç ýakynda Daşkentde geçirilen duşuşykda ylalaşyldy, şonda Türkmenistanyň Daşky gurşawy goramak ministri Çarygeldi Babanyýazow we Özbegistanyň Ekologiýa ministriniň orunbasary Žusipbek Kazbekow 2026–2030-njy ýyllar üçin Ýol kartasyna gol çekmäge taýýarlyk görmek barada ylalaşdylar.

Keýik okara ösümligi gymmatly dermanlyk we senagat ösümligi bolup, onuň ýabany gorlaryny dikeltmek ykdysady we ekologiýataýdan uly ähmiýetine eýedir.

Ylalaşygyň çäginde, Türkmenistan ylmy barlaglar üçin bu görnüşiň tohumlaryny ýa-da ekiş materiallaryny üpjün etmekde Özbegistana ýardam bermegi göz öňünde tutýar. Özbegistanyň Surhanderýa sebitinde keýik okarany ösdürip ýetişdirmek boýunça bilelikdäki synag taslamasyny işe girizmek meýilleşdirilýär.

Bu ýöriteleşdirilen taslama çöl ösümliklerini gorap saklamakda Türkmenistanyň özboluşly tejribesini görkezýär. Bu tejribä daýanyp, taraplar çölleşmä garşy göreşmek üçin bilelikdäki ylmy-barlag işlerini ösdürmäge, çöle çydamly ösümlikleriň ekilýän meýdanyny giňeltmäge we bilelikdäki nahalhana döretmäge isleg bildirdiler.

Keýik okara we çöl agrotokaýçylygy boýunça taslamasy 2026–2030-njy ýyllarda daşky gurşaw we tokaý hojalygy babatda hyzmatdaşlygyň ýol kartasynyň has giň bir bölegidir. Bu giňişleýin resminama birnäçe strategik ugurlary öz içine alýar:

Ekoulgamy dikeltmek: Hoz, pisse we zeýtun agajyny ösdürmekde tejribe alyşmak.

Howa şertlerine durnuklylyk: Howanyň üýtgemeginiň täsirleri, esasanam gurap barýan Aral deňziniň sebiti boýunça bilelikdäki ylmy-barlag işleri we halkara ekologiýa konwensiýalaryny durmuşa geçirmek.

Hünärmenleriň mümkinçiligi: Özbegistanyň “Green University” türkmen talyplaryna ekologiýa ulgamlarynda hünärmenleri taýýarlamak üçin grant ýerlerini bermek.

Sebitleýin gün tertibi: Samarkant Jarnamasynyň we ýabany haýwanat we ösümlik dünýäsiniň serişdelerini durnukly ulanmak boýunça Hereketleriň meýilnamasynyň taslamasyny ara alyp maslahatlaşmak.

Ylalaşylan çäreler Türkmenistanyň we Özbegistanyň amaly hyzmatdaşlygy işjeňleşdirmäge we tokaý serişdelerini durnukly dolandyrmakda hem-de Merkezi Aziýa sebitiniň tebigy mümkinçiliklerini artdyrmakda işjeň gatnaşyjy bolmaga taýýardygyny tassyklaýar.

ORIENT