Biz ýakynlaşmagy ugur edinýäris

Şu günler mähriban halkymyz mukaddes Garaşsyzlygymyzyň 34 ýyllyk baýramyny uly zähmet üstünlikleri bilen garşylaýar.

Hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda ýurdumyzda sanly ykdysadyýetiň günsaýyn kämilleşýändigi, ösýändigi, özgerýändigi, biz, aragatnaşyk pudagynyň hünärmenlerini buýsandyrýar we guwandyrýar. Durmuşa geçirilýän sanly özgertmeler bolsa ýurdumyzy sebitiň möhüm aragatnaşyk merkezine öwürýär.

Häzirki tehnologiýanyň güýçli depginler bilen ösýän döwründe, Türkmenistanda sanly ykdysadyýeti ösdürmek ileri tutulýan möhüm ugurlaryň biri bolup durýar. Hut şonuň üçin, Hormatly Prezidentimiz sanlylaşdyrmagy milli ykdysadyýetimiziň ulgamlaýyn meselelerini çözmegiň möhüm ugry hökmünde kesgitledi.

Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň öňdengörüjilikli syýasaty esasynda, Türkmenistanyň Aragatnaşyk ministrligi tarapyndan mähriban Watanymyzda halk hojalygynyň ähli ugurlarynda sanly ykdysadyýeti ornaşdyrmagyň döwrebap nusgalaryna çalt depginler bilen geçmek, öndürijilik taýdan kuwwatly tehnologiýalary önümçilige ornaşdyrmak, ýerli we öýjükli telefon aragatnaşygy, internet, poçta hyzmatlary, kiberhowpsuzlyk, emeli hemra aragatnaşygy, milli teleradioýaýlymlar, hünärmenleri taýýarlamak ýaly ugurlary boýunça işler durmuşa geçirilýär.

Şonuň bilen baglylykda, Türkmenistanyň Aragatnaşyk ministrligi Halkara Elektroaragatnaşyk bileleşiginiň, Bütindünýä Poçta birleşiginiň, Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygyna agza ýurtlaryň Aragatnaşyk boýunça sebit arkalaşygynyň, GSM assosiasiýasynyň, Sanlary we Domen atlary berkitmek boýunça Internet – korporasiýasynyň we başga-da birnäçe iri halkara guramalarynyň doly hukukly agzasy bolup, bu guramalar bilen uzakmöhletleýin işjeň hyzmatdaşlygy alyp barýar.

Ýurdumyzda Gahryman Arkadagymyzyň başlangyçlary bilen, Hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda Merkezi Aziýada durmuş şertleri tutuşlygyna elektron ulgam arkaly dolandyrylýan ýeke-täk şäheriniň, «akylly» şäher — Arkadag şäheriniň kemala gelmegi tehnologiýa döwrüniň buýsandyryjy üstünligi boldy.

«Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýylynda» Gahryman Arkadagymyzyň ak pata bermegi bilen, täze şäheriň açylmagynyň iki ýyllygy mynasybetli, aragatnaşyk we internet ulgamynyň 5G tehnologiýasy işe girizildi. Täze tehnologiýa şäherde dürli sanly hyzmatlaryň ösmegi üçin giň mümkinçilikleri açýar: uzak aralykda bilim bermek, önümçilik ugurlaryny sanly dolandyrmak, telelukmançylyk we ýokary çözgütde ýaýlymy geçirmek.

5G torlary, şeýle hem robot tehnikasynyň işini goldaýar, pudaklaryň dürli ugurlarynda robotlaşdyrylan enjamlaryny uzak aralykdan dolandyrmaga mümkinçilik berýär. 5G tehnologiýasy diňe bir şäheriň däl, eýsem, ýakyn geljekde tutuş ýurduň sanly özgertmelerine giň mümkinçilikleri açar.

Şeýle hem, 2025-nji ýylda, Türkmenistanyň aragatnaşyk pudagy möhüm senesini belledi. «TürkmenÄlem 520E» ilkinji milli aragatnaşyk hemrasynyň işläp başlanyna 10 ýyl doldy. Bu waka türkmen telekommunikasiýa tehnologiýalaryny ösdürmek, aragatnaşyklar we gepleşikler ulgamynda ýurduň halkara orunlaryny berkitmek ugrunda möhüm ädim bolup, ylmy we tehnologiki ösüş üçin täze mümkinçilikleri açdy.

Halklaryň ýakynlaşmagynda, döwletleriň durnukly ösmeginde, eziz Watanymyzyň logistiki merkeze öwrülmeginde möhüm orun eýeleýän, Türkmenistanyň çäginde gurlup ulanmaga berilýän halkara optiki-süýümli esasy aragatnaşyk ulgamlary hem yzygiderli döwrebaplaşdyrylýar.

Bu geçirijiler diňe bir Merkezi Aziýa sebitinde däl, eýsem, Gündogar — Günbatar, Demirgazyk — Günorta ugurlary boýunça hem üstaşyr ulgamlaryň möhüm şahasy bolup, döwletimiziň milli aragatnaşyk pudagynyň has-da ösmegine ýardam berýär. Häzirki wagtda ýurdumyzda 8 sany döwletara optiki-süyümli maglumat geçiş ugurlary hereket edýär.

Geçen ýyl dabaraly ýagdaýda «Arkadagyň Ak ýoly bilen Serhetabat – Hyrat optiki süýümli aragatnaşyk ulgamyny» innowasion çözgütlere esaslanýan döwrebap enjamlar bilen gurmak üçin gurluşyk işlerine badalga berildi. Bu möhüm ähmiýetli taslama tutuş sebitiň döwletleriniň durmuş-ykdysady ösüşine oňyn täsir eder.

Ýurdumyzda raýatlaryň durmuş-jemgyýetçilik işlerini ýöretmeklerinde köp amatlyklary gazanmak, elektron hyzmatlar ulgamyny kämilleşdirmek maksady bilen, Türkmenistanyň bir bitewi e.gov.tm Döwlet hyzmatlary portaly hem-de onuň mobil goşundysy gije-gündiziň dowamynda iki dilde, türkmen we rus dillerinde halkymyza hyzmat edýär.

Şeýle hem, BMG-niň Ösüş Maksatnamasy tarapyndan, Tehniki maslahatçynyň hem-de Türkmenistanyň Aragatnaşyk ministrliginiň hünärmenleriniň gatnaşmagynda kiberhowpsuzlyk talaplary göz öňünde tutulan «X-Road» platformasy gurnalyp işe goýberildi.

Şeýlelikde, maglumatlaryň howpsuz alyş-çalşygyny ýola goýmak üçin, howpsuzlyk serwer enjamlary gurnalyp, Pudagara elektron maglumat alyşmak ulgamyna 10 sany ministrlikler hem-de pudak edaralary birikdirildi. Bütindünýä poçta birleşiginiň agzasy bolmak bilen «Türkmenpoçta» poçta aragatnaşyk kompaniýasy döwletiň poçta operatory hökmünde çykyş edýär.

Bütindünýä Poçta birleşiginiň talaplaryna sanly hyzmatlar yzygiderli girizilip, birleşik tarapyndan işlenip taýýarlanan hem-de poçta ibermelerinde hökmany talaplaryň biri bolan «IPS.post» (International Postal System – halkara poçta ulgamy) we «CDS.post» (Customs Declaration System – gümrük deklarirleme ulgamy) ulgamlary «Türkmenpoçta» poçta aragatnaşyk kompaniýasynda gurnalyp işe goýberildi.

Şeýlelikde, innowasiýaly ykdysady ösüşiň iň öňdebaryjy ugurlaryna has giň orun berýän ýurdumyz täze sanly ösüşleriň we halkara hyzmatdaşlygyň merkezine öwrülýär.

Biz hem, aragatnaşyk pudagynyň hünärmenleri, Täze taryhy döwürde sanly ykdysadyýeti ösdürmekde döredilýän giň mümkinçiliklerden peýdalanyp, täze tehnologiýalardan, kämil hem akylly serişdelerden ökdelik bilen baş alyp çykýan hünärmenler bolup zähmet çekjekdigimize ynandyrýarys.

Sanly ykdysadyýeti ösdürmek arkaly Watanymyzy ykdysady taýdan kuwwatly döwlete öwürmek ugrunda durmuşa geçirilýän beýik işleri üçin Milli Liderimiz, Gahryman Arkadagymyza hem-de hormatly Prezidentimiz, Arkadagly Gahryman Serdarymyza köp sag bolsun aýdýarys!

Gahryman Arkadagymyzyň, Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň janlary sag, ömürleri uzak bolsun! Il-ýurt bähbitli, dünýä ähmiýetli beýik işleri rowaçlyklara beslensin!

Döwletgeldi Nurýagdyýew,

Türkmenistanyň Aragatnaşyk Ministrliginiň

Sanly ykdysadyýeti ösdürmek bölüminiň

Maglumat tehnologiýalar IT boýunça baş hünärmeni

Foto: turkmenmetbugat.gov.tm