Iň täze habarlar

Alymlar hakyky beýniniň signallaryny gaýtalaýan neýrony döretdiler

07.10.2025 | 09:00 |
 Alymlar hakyky beýniniň signallaryny gaýtalaýan neýrony döretdiler

Alymlar hakyky nerw öýjükleriniň esasy häsiýetlerini gaýtalap bilýän we olaryň signallaryna gönüden-göni jogap berýän emeli neýron işläp taýýarladylar. Enjam 120 mW çenli amplitudaly we 0,2-den 37 pikojoula çenli energiýaly elektrik impulslaryny döredýär, bu bolsa biologik görkezijiler bilen doly gabat gelýär.

Neýron döretmek üçin belok nanogeçirijilere esaslanan memristor ulanyldy. Enjamyň işleme çägi 1,7 nA tokda 60 mW çenli peseldildi. Impulslaryň ýygylygy zynjyryň parametrleri arkaly sazlanýar we hakyky neýronlaryň hereketini gaýtalaýar: täsir güýçlendirilende reaksiýa-da güýçlenýär, soň bolsa durnukly ýagdaýa geçýär.

Ulgamda himiki modulýasiýa mümkinçiligi bar: natriý ýa-da dofamin ionlarynyň konsentrasiýasy memristoryň garşylygyny we impulslaryň ýygylygyny üýtgedýär. Alymlar bu sensoryň gurluşyny ýönekeýleşdirip, garşylygy gönüden-göni dolandyrmak mümkin, bu bolsa enjamyň energiýa sarp edişini hem-de ölçegini azaldýandygyny belleýärler.

Barlagyň esasy üstünligi — ilkinji gezek emeli neýron hakyky öýjükleriň funksiýalaryny we sanly häsiýetlerini doly gaýtalap bildi. Bu bolsa biouýgunlaşykly gibrid ulgamlaryň, “beýni – enjam” interfeýsleriň hem-de täze neýromorf çipleriň döredilmegi üçin giň mümkinçilikleri açýar.

Foto: ixbt.com

Şeýle hem okaň: